Πριν λίγες εβδομάδες ο Αμερικανός δικαστής Αμίτ Μίτα απεφάνθη ότι η Alphabet, η μητρική εταιρεία της Google, ενίσχυσε παράνομα τη θέση της ως η νούμερο ένα μηχανή αναζήτησης στο διαδίκτυο, δημιουργώντας συνθήκες μονοπωλίου.

«Αφού εξέτασε προσεκτικά τις καταθέσεις και τα στοιχεία των μαρτύρων, το δικαστήριο κατέληξε στο εξής συμπέρασμα: Η Google είναι μονοπώλιο και ενήργησε με τρόπο που της επέτρεψε να διατηρήσει το μονοπώλιό της», ανέφερε ο δικαστής. Τα δύσκολα όμως στην εν λόγω υπόθεση φαίνεται πως ξεκινάνε τώρα: πώς μπορούν να διορθωθούν τα κακώς κείμενα ώστε να αποκατασταθεί ο ανταγωνισμός;

Η εταιρεία έχει δαπανήσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια τα τελευταία χρόνια σε αποκλειστικές συμβάσεις για να εξασφαλίσει τη δεσπόζουσα θέση που κατέχει ως προεπιλεγμένος πάροχος αναζήτησης παγκοσμίως σε smartphones και προγράμματα περιήγησης στο Διαδίκτυο. Αυτές οι συμβάσεις της είχαν εξασφαλίσει τη δύναμη να αποκλείει επίδοξους ανταγωνιστές όπως το Bing της Microsoft και το DuckDuckGo, σημείωνε η αμερικανική κυβέρνηση σε μια ιστορική αντιμονοπωλιακή αγωγή που είχε κατατεθεί επί προεδρίας Τραμπ. Σύμφωνα με τον δικαστή Μίτα, αυτή η δεσπόζουσα θέση έχει οδηγήσει σε μία στρατηγική που «πρέπει να σταματήσει». 

Μέσα στις επόμενες ημέρες, ο δικαστής θα πραγματοποιήσει την πρώτη ακρόαση, επιχειρώντας να δώσει απάντηση σε αυτό το κομβικό ερώτημα. Η χρονική συγκυρία της εν λόγω υπόθεσης είναι βέβαια δύσκολη. Η αναζήτηση στο διαδίκτυο αλλάζει με μεγάλες ταχύτητες καθώς οι εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Google, αρχίζουν να εντάσσουν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης στις υπηρεσίες τους.

Ο δικαστής, πάντως, έχει μια σειρά επιλογών μπροστά του προκειμένου να πλήξει το μονοπώλιο. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να περιορίσει τις συμφωνίες της Google με εταιρείες όπως η Apple ή να δημιουργήσει ξεχωριστές εταιρείες για προϊόντα όπως το πρόγραμμα περιήγησης Chrome της Google και το λειτουργικό της σύστημα Android. Θα μπορούσε επίσης να επινοήσει μια εντελώς νέα φόρμουλα όρων. Οποια κι αν είναι η πρόταση του δικαστή, υπάρχει η προοπτική μέσα από αυτή την υπόθεση να δημιουργηθεί νομικό προηγούμενο για την υπόλοιπη τεχνολογική βιομηχανία, όπως έκανε η αντιμονοπωλιακή αγωγή κατά της Microsoft πριν από δύο δεκαετίες.

Σε κάθε περίπτωση, η Google σκοπεύει επί του παρόντος να ασκήσει έφεση, γεγονός που θα πυροδοτήσει έναν ακόμη γύρο ακροάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πηγές που επικαλούνται οι New York Times, η υπόθεση μπορεί να κρατήσει από τρεις μήνες έως και πάνω από ένα χρόνο, με δεδομένο ότι η Google θα ασκήσει έφεση. 

Στην ερχόμενη ακρόαση, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, δεν αναμένεται να υπάρξουν συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τα διορθωτικά μέτρα καθώς είναι πολύ νωρίς για κάτι τέτοιο. Αντίθετα, η διαδικασία είναι μια ευκαιρία για τον Μίτα ώστε να περιγράψει τι επιδιώκει. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης είναι σαφές πάντως ότι θέλει να διαλύσει την Google. 

Σύμφωνα με τον δικαστή, υπάρχουν ορισμένες πρακτικές της Google οι οποίες έχουν παραβιάσει τη νομοθεσία:

• Επιχειρηματικές συμφωνίες που δίνουν προτεραιότητα στη μηχανή αναζήτησης της Google στα smartphones. Η Google πλήρωσε στην Apple και σε άλλους εταίρους περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για να εξασφαλίσει ότι η αναζήτησή της ήταν η προεπιλεγμένη. Ο δικαστής θα μπορούσε να απαγορεύσει τέτοιες συμφωνίες.
• Επιβολή της μηχανής αναζήτησης της Google στους χρήστες του δικού της λειτουργικού συστήματος. Η εταιρεία επέτρεψε στους χρήστες του Android να επιλέξουν τη μηχανή αναζήτησης τους μετά από μια αντιμονοπωλιακή απόφαση του 2020 στην Ευρώπη. Η Google θα μπορούσε να αναγκαστεί να κάνει κάτι παρόμοιο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
• Ο τεράστιος όγκος δεδομένων της Google. Η εταιρεία έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα: Τα δεδομένα που συλλέγει εδώ και 25 χρόνια σχετικά με τις αναζητήσεις συνεπάγεται ότι γνωρίζει πολύ καλύτερα από τους ανταγωνιστές της το τι αναζητούν οι άνθρωποι στο διαδίκτυο. Αυτά τα δεδομένα κάνουν τις αναζητήσεις της Google καλύτερες, εδραιώνοντας την κυριαρχία της εταιρείας. Ορισμένοι ακτιβιστές της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας λένε ότι ο Μίτα θα πρέπει να αναγκάσει την εταιρεία να μοιραστεί αυτά τα δεδομένα ιστορικού αναζήτησης με τους αντιπάλους της για να τους βοηθήσει να καλύψουν τη διαφορά.
• Η Google ελέγχει το 90% της αναζήτησης στο διαδίκτυο. Ο δικαστής θα μπορούσε να αναγκάσει την Google, που αποτιμάται σε 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, να πουλήσει το πρόγραμμα περιήγησης Chrome ή το λειτουργικό σύστημα Android.