Η Ουκρανία εξασφάλισε εισαγωγές αμερικανικού LNG από την Ελλάδα για το διάστημα Δεκεμβρίου 2025 – Μαρτίου 2026, στο πλαίσιο της επίσκεψης του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Αθήνα.

Η συμφωνία, που υπογράφτηκε από τη ΔΕΠΑ και τη Naftogaz, προβλέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω του αγωγού που διασχίζει τα Βαλκάνια, μετά τις εκτεταμένες ρωσικές επιθέσεις στις ουκρανικές ενεργειακές υποδομές.

Οι δύο πλευρές ανέφεραν ότι η συμφωνία αρχίζει να υλοποιείται τον Δεκέμβριο, ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι οι παραδόσεις θα ξεκινήσουν τον Ιανουάριο.

Ο Ζελένσκι τόνισε ότι οι επιθέσεις έχουν πλήξει ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες, εγκαταστάσεις εξόρυξης και θερμικούς σταθμούς, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεσες εισαγωγές: «Οι Ρώσοι καταστρέφουν, εμείς ξαναχτίζουμε, αλλά αυτό απαιτεί χρόνο, προσπάθεια και εξοπλισμό. Όσον αφορά το φυσικό αέριο, χρειάζονται εισαγωγές ώστε να καλυφθεί η απώλεια της δικής μας παραγωγής».

Υπενθύμισε ότι το Κίεβο έχει δεσμεύσει κονδύλια με ευρωπαϊκές εγγυήσεις και χρηματοδότηση από αμερικανικούς και ουκρανικούς θεσμούς για την κάλυψη του σχεδόν 2 δισ. ευρώ κόστους.

Η συμφωνία για το αμερικανικό LNG εντάσσεται στη νέα αρχιτεκτονική τροφοδοσίας που διαμορφώνει η Ελλάδα στην περιοχή. Η Αθήνα έχει ήδη συμφωνήσει σε πρώτη μακροπρόθεσμη προμήθεια αμερικανικού LNG προς την Ευρώπη για μετά το 2030, ενώ η πρόσφατη απόφαση της Ε.Ε. για σταδιακή απαγόρευση του ρωσικού LNG από το 2027 ενισχύει τον ρόλο της χώρας ως περιφερειακού κόμβου.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, υποδεχόμενος τον Ουκρανό πρόεδρο στο Μέγαρο Μαξίμου, χαρακτήρισε την Ελλάδα «πάροχο ενεργειακής ασφάλειας» για την Ουκρανία, επισημαίνοντας ότι η νέα συμφωνία συμβάλλει στην απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Επανέλαβε ότι η Ελλάδα στηρίζει από την πρώτη στιγμή την Ουκρανία απέναντι στη ρωσική εισβολή, κάνοντας λόγο για «αιματηρή επιχείρηση» που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.

Τόνισε επίσης ότι το απαραβίαστο των συνόρων είναι «αδιαπραγμάτευτο» για την Ελλάδα, συνδέοντας τη συγκεκριμένη θέση με την εμπειρία της Κύπρου.

Η ενεργειακή διάσταση της συνεργασίας κυριάρχησε στη συνάντηση των δύο ηγετών. Συζητήθηκαν η λειτουργία του υπό διαμόρφωση Κάθετου Ενεργειακού Διαδρόμου και η σύνδεση Αλεξανδρούπολης – Οδησσού, με στόχο τη διαμόρφωση ενός σταθερού άξονα που θα επιτρέψει στην Ουκρανία την πρόσβαση σε διαφοροποιημένες πηγές ενέργειας.

Στο ενεργειακό πακέτο περιλαμβάνονται επίσης έργα που προωθούν ελληνικές και ουκρανικές εταιρείες, όπως η συνεργασία της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με την Ucranico Energy.

Σημαντική θέση στο πρόγραμμα της επίσκεψης είχαν η άμυνα και η ασφάλεια. Η κοινή δήλωση που υπέγραψαν οι δύο πλευρές προβλέπει ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας, με έμφαση στην ασφάλεια στη θάλασσα και στα μη επανδρωμένα θαλάσσια συστήματα, όπου η Ουκρανία διαθέτει ιδιαίτερη τεχνογνωσία.

Συμφωνήθηκε επίσης ενίσχυση της συνεργασίας στην κυβερνοασφάλεια και ανταλλαγή πληροφοριών για υβριδικές απειλές.

Τα 7 σημεία της κοινής δήλωσης

• Τα μέρη υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για την επίτευξη πλήρους και άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός ως πρώτο βήμα για την έναρξη μιας γνήσιας ειρηνευτικής διαδικασίας, η οποία θα διασφαλίσει μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, σύμφωνα με τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
• Τα μέρη τονίζουν τη σημασία παροχής στην Ουκρανία αξιόπιστων και ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας – οι οποίες θα αποτρέψουν αποτελεσματικά κάθε επανάληψη ένοπλης επίθεσης- μέσω της ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας. Η Ελλάδα επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να υποστηρίξει την Ουκρανία στην αμετάκλητη πορεία της προς την πλήρη ευρωατλαντική ενσωμάτωση, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, τα μέρη θα ενισχύσουν τη συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων κοινών έργων.
• Τα μέρη υπογραμμίζουν τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την ανάπτυξη ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και την αποκατάσταση των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας που έχουν υποστεί ζημιές από τις ρωσικές επιθέσεις. Η Ελλάδα εξέφρασε την ετοιμότητά της να συμβάλει με τεχνογνωσία και πόρους στην ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Ουκρανίας.
• Τα μέρη συμφώνησαν στην εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs), στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σχετικών με μη επανδρωμένα συστήματα θαλάσσης, καθώς και στην ενισχυμένη ανταλλαγή πληροφοριών για θαλάσσιες απειλές.
• Αμφότερες οι πλευρές αναγνώρισαν τη σημασία της κυβερνοασφάλειας και συμφώνησαν στην ανάπτυξη κοινών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της προστασίας κρίσιμων υποδομών και την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων και υβριδικών απειλών που στοχεύουν αμφότερα τα έθνη.
• Τα μέρη εξέφρασαν την κοινή τους δέσμευση να υποστηρίξουν τις διεθνείς προσπάθειες για τη διασφάλιση της επιστροφής των παιδιών της Ουκρανίας που έχουν παράνομα απαχθεί από τη Ρωσική Ομοσπονδία, καθώς και για την απόδοση ευθυνών στους υπεύθυνους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
• Τα μέρη τόνισαν την ανάγκη διατήρησης πολυεπίπεδης πίεσης επί της Ρωσικής Ομοσπονδίας έως ότου αυτή αποσυρθεί πλήρως από τα ουκρανικά εδάφη, συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και λογοδοτήσει για τις παραβιάσεις που έχει διαπράξει· συμφώνησαν δε να συντονίσουν, όπου είναι σκόπιμο, την πολιτική κυρώσεων προς ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς της.

Ο Ζελένσκι ευχαρίστησε δημόσια την Ελλάδα, σημειώνοντας ότι η χώρα έχει στηρίξει την Ουκρανία σε όλη τη διάρκεια της ρωσικής πλήρους κλίμακας εισβολής: «Ευχαριστώ τον πρωθυπουργό, την ομάδα, τις εταιρείες και όλους όσοι συμβάλλουν ώστε τέτοιες συμφωνίες να υλοποιούνται. Ευχαριστώ, Ελλάδα».

Αναφέρθηκε επίσης στη συνάντηση με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τασούλα, κατά την οποία συζητήθηκαν οι διμερείς ενεργειακές συμφωνίες, οι κυρώσεις, η αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και η συμμετοχή της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας στην ανοικοδόμηση της χώρας.

Ο Ουκρανός πρόεδρος χαρακτήρισε τον φετινό χειμώνα «μεγάλη πρόκληση» για τη χώρα του, επικαλούμενος τις καθημερινές ρωσικές επιθέσεις με drones και πυραύλους.

Τόνισε ότι το ενεργειακό πακέτο που υλοποιείται με τη συμβολή της Ελλάδας είναι κρίσιμο για τη σταθερότητα του ουκρανικού συστήματος και την κάλυψη των αναγκών των πολιτών τους επόμενους μήνες.