Είναι γεγονός ότι οι γυναίκες ζουν περισσότερα χρόνια από τους άνδρες. Ωστόσο, αυτή η απόσταση στη μακροζωία στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει διευρυνθεί, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιανουαρίου 2024 του επιστημονικού περιοδικού JAMA Internal Medicine.

Η διαφορά στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ ανδρών και γυναικών αυξήθηκε στα 5,8 έτη το 2021 (την τελευταία χρονιά για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα), τη μεγαλύτερη απόσταση από το 1996. Σήμερα, η μέση γυναίκα ζει μέχρι τα 81 έτη περίπου και ο μέσος άνδρας περίπου μέχρι τα 76, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία από τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων (CDC). Γιατί υπάρχει αυτή η απόσταση;

«Σε πολλές περιπτώσεις, οι γυναίκες είναι καλύτερες από τους άνδρες στο να ικανοποιούν ορισμένες ανάγκες της υγείας οι οποίες συμβάλλουν στη μακροζωία», λέει ο Alan Geller, ανώτερος λέκτορας κοινωνικών και συμπεριφορικών επιστημών στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ, ο οποίος ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας της μελέτης του 2024. «Ωστόσο, δεν υπάρχει λόγος οι άνδρες να μη ζουν όσο και οι γυναίκες».

Οι άνδρες μπορούν να διδαχθούν ορισμένα πολύτιμα μαθήματα από τις γυναίκες όσον αφορά τη μακροζωία. Ακολουθούν μερικοί τομείς όπου η μελέτη διαπίστωσε ότι έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στις ζωές των ανδρών και πώς οι γυναίκες τούς διαχειρίζονται με διαφορετικό τρόπο.

Αύξηση βάρους

Η μελέτη του JAMA Internal Medicine ανακάλυψε ότι η καρδιοπάθεια και ο διαβήτης ήταν δύο κορυφαίοι παράγοντες που συμβάλλουν στη μικρότερη διάρκεια ζωής των ανδρών. Αν και υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με την καρδιοπάθεια και τον διαβήτη, η αύξηση βάρους μπορεί να έχει τις πιο ευρείες επιπτώσεις, καθώς είναι δυνατό να οδηγήσει σε υπέρταση, υψηλή χοληστερόλη και αντίσταση στην ινσουλίνη.

Συγκριτικά με τις γυναίκες, οι άνδρες συνήθως διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης και παρουσιάζουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρδιοπάθειας μέχρι και μετά τα 75 έτη, σύμφωνα με τα CDC. Τα ποσοστά παχυσαρκίας για ενήλικες 60 ετών και άνω είναι παρόμοια σε άνδρες και γυναίκες. Ωστόσο, τεκμηριώνεται ότι οι γυναίκες έχουν την τάση να ανησυχούν περισσότερο από ό,τι οι άνδρες σχετικά με το υπερβάλλον βάρος. «Είναι πιθανότερο συγκριτικά με τους άνδρες να ενταχθούν σε προγράμματα απώλειας βάρους, να λάβουν συνταγογραφούμενα φάρμακα για απώλεια βάρους και να τηρήσουν μια διατροφή βασισμένη σε φυτικής προέλευσης τροφές», λέει ο Geller.

Καρκίνος του πνεύμονα

Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα ήταν περισσότεροι στους άνδρες. Το κάπνισμα εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια αιτία για τον καρκίνο του πνεύμονα και, ενώ στις μέρες μας καπνίζουν λιγότεροι άνθρωποι, οι άνδρες είναι ακόμη πιθανότερο να ανάψουν ένα τσιγάρο σε σχέση με τις γυναίκες. Το 2021, 13,1% των ανδρών ανέφεραν ότι κάπνισαν ένα τσιγάρο είτε καθημερινά είτε μερικές μέρες, συγκριτικά με 10,1% των γυναικών. Η έρευνα έχει διαπιστώσει πως οι γυναίκες δυσκολεύονται περισσότερο από τους άνδρες να διακόψουν το τσιγάρο, αλλά έχουν μεγαλύτερο κίνητρο να κάνουν αρκετές προσπάθειες. Οι άνδρες είναι επίσης πιθανότερο να είναι για περισσότερα χρόνια καπνιστές πριν διακόψουν το κάπνισμα.

Μελάνωμα

Η μελέτη βρήκε ότι οι άνδρες έχουν σχεδόν τις διπλάσιες πιθανότητες σε σχέση με τις γυναίκες να πεθάνουν από μελάνωμα, μια στατιστική που υποστηρίζεται επίσης από την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία. Το μελάνωμα είναι ο πιο θανατηφόρος τύπος καρκίνου του δέρματος, όμως όταν εντοπίζεται έγκαιρα, σπάνια καταλήγει σε θάνατο.

Ο Geller επισημαίνει ότι οι γυναίκες είναι πιθανότερο από ό,τι οι άνδρες να φορέσουν αντηλιακό καθημερινά και είναι πιο δραστήριες στο να υποβάλλονται σε τακτικούς δερματολογικούς ελέγχους. Επίσης, είναι πιο επιμελείς όσον αφορά τους τακτικούς αυτοελέγχους και ελέγχονται για οποιονδήποτε ύποπτο σπίλο. Το μελάνωμα είναι συνήθως ορατό ως ένα μοναδικό σημάδι σκουρόχρωμου δέρματος. Μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα, αλλά συνήθως εμφανίζεται στην πλάτη, στον θώρακα ή στα κάτω άκρα.

Ψυχική υγεία

Τα ποσοστά αυτοκτονιών σε ενήλικες ηλικίας 55 έως 64 ετών είναι σχεδόν οκταπλάσια για τους άνδρες από ό,τι για τις γυναίκες. Παρότι οι ηλικιωμένες γυναίκες παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης συγκριτικά με τους άνδρες, είναι πιθανότερο να αναζητήσουν φροντίδα, όπως ψυχοθεραπεία και φάρμακα. «Πολλοί άνδρες αισθάνονται πίεση από εξωτερικούς παράγοντες να φαίνονται δυνατοί, γεγονός που τους κάνει απρόθυμους να μιλήσουν για τα προβλήματα ψυχικής υγείας τους ή να αναζητήσουν βοήθεια», λέει ο Geller.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι η κατάθλιψη μπορεί να έχει άλλη όψη στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες, και για τον λόγο αυτόν μπορεί συχνά να περάσει απαρατήρητη. Οι γυναίκες συνήθως έχουν συμπτώματα όπως θλίψη, συναισθήματα απαξίας και άγχος.

Οι άνδρες, από την άλλη πλευρά, μπορεί να εκφράζουν την κατάθλιψη μέσα από θυμό, ευερεθιστότητα, κατάχρηση ουσιών και επικίνδυνη συμπεριφορά. Άλλες ενδείξεις κατάθλιψης που οι άνδρες θα πρέπει να προσέχουν περιλαμβάνουν τις ακόλουθες:

• απώλεια ευχαρίστησης από αγαπημένες δραστηριότητες

• επίμονα λυπημένη ή «κενή» διάθεση

• αυξημένη ανία και απάθεια

• κόπωση, απώλεια ενεργητικότητας

• νευρικότητα, ευερεθιστότητα

• αϋπνία ή υπερβολική παραμονή στο κρεβάτι

• συναισθήματα απελπισίας ή απαισιοδοξίας

• δυσκολία συγκέντρωσης ή λήψης αποφάσεων

• ακούσια αύξηση ή απώλεια βάρους.

Eρωτας και μακροζωία

Πολλαπλές μελέτες έχουν καταδείξει ότι οι άνδρες που είναι παντρεμένοι συνήθως ζουν περισσότερα χρόνια από ό,τι οι ανύπαντροι. «Οι παντρεμένοι άνδρες και όσοι βρίσκονται σε μόνιμη σχέση είναι πιθανότερο να ωφεληθούν από την “προστατευτική δράση” τού να είναι κανείς ζευγάρι», λέει ο Alan Geller από τη Σχολή ∆ημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ. «Μια σύντροφος μπορεί να τους ενθαρρύνει να ακολουθήσουν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, να λάβουν άλλα προληπτικά μέτρα για την υγεία τους και να αναζητήσουν έγκαιρα ιατρική γνώμη για νεοεμφανιζόμενα συμπτώματα. Επιπλέον, η δέσμευση του άνδρα απέναντι στις ευθύνες του γάμου ή μιας σχέσης συνήθως καθιστά λιγότερο πιθανό το να θέσει τον εαυτό του σε σωματικό κίνδυνο ή να κάνει κατάχρηση ουσιών ή αλκοόλ».

Πηγή: Harvard Health Publishing