Θέμα «οικονομικών συνεπειών» κατά της Βουδαπέστης εγείρει, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το Βερολίνο, συνεπεία της απόφασης της Ουγγαρίας να μπλοκάρει τα Συμπεράσματα για την πολιτική της Διεύρυνσης, στη συνεδρία του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων (ΣΓΥ), στις 16 Δεκεμβρίου. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, η συνεδρία του ΣΓΥ σημαδεύτηκε από μια πρωτοφανή διένεξη μεταξύ Γερμανίας και Ουγγαρίας, το αποτέλεσμα της οποίας θα κληρονομήσει εκ των πραγμάτων η Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., η οποία θα κληθεί να διαχειριστεί σε σημαντικό βαθμό το ντοσιέ της πολιτικής της Διεύρυνσης, σε συνεργασία και συντονισμό με την Κομισιόν.

Τρεις διπλωματικές πηγές ανέφεραν στην «Κ», ότι κατά τη συνεδρία του ΣΓΥ, η Ουγγαρία εμφανίστηκε «κάθετα αρνητική» στην ενταξιακή προοπτική της Ουκρανίας, ενώ διαμήνυσε προς τα υπόλοιπα 26 κράτη-μέλη, περιλαμβανομένης της απερχόμενης Δανικής Προεδρίας, ότι η απόφασή της είναι οριστική, αμετάκλητη και δεν τίθεται καν προς συζήτηση. Δεδομένου μάλιστα ότι το κείμενο των Συμπερασμάτων ήταν ενιαίο για όλες τις υποψήφιες χώρες, η Ουγγαρία δεν δίστασε να προβάλει οριζόντιο βέτο, μπλοκάροντας όχι μόνο την Ουκρανία, αλλά και όλες τις αναφορές για το σύνολο των υποψηφίων χωρών.

Οι ίδιες πηγές μάς ανέφεραν ότι η αντίδραση της Γερμανίας ήταν πρωτοφανής. Αφενός, το Βερολίνο υποστήριξε ότι η άσκηση βέτο στην έκδοση των Συμπερασμάτων, πέραν του ζητήματος που προκαλεί στην πολιτική της Διεύρυνσης της Ε.Ε., θα μπορούσε να εκληφθεί από τη Μόσχα και ως αδυναμία της Ε.Ε. να στείλει ένα σαφές μήνυμα αποφασιστικότητας, για την προώθηση της Διεύρυνσης, περιλαμβανομένης βεβαίως και της ευρωπαϊκής προοπτικής της Ουκρανίας. Αυτό όμως που έχει περισσότερη σημασία είναι ότι, σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ», η Γερμανία υποστήριξε ότι η Ουγγαρία πρέπει να υποστεί «οικονομικές συνέπειες», τις οποίες συγκεκριμενοποίησε στο επίπεδο του πλαισίου Πολιτικής Συνοχής, κάνοντας μάλιστα λόγο για στέρηση δικαιωμάτων, έως ότου η Βουδαπέστη σταματήσει να μπλοκάρει τις αποφάσεις της Ε.Ε.

Τη θέση της Γερμανίας σιγόνταρε μεγάλη ομάδα κρατών-μελών, περιλαμβανομένων των χωρών της Βαλτικής, ενώ τη στάση της Βουδαπέστης επέκριναν δριμύτατα η Σουηδία και η Πολωνία. Η Λιθουανία ταυτίστηκε εν πολλοίς με τη γερμανική θέση, διασυνδέοντας το επίπεδο χρηματοδότησης της Ουγγαρίας με τις επιδόσεις της σε σχέση με το κράτος δικαίου, η Λετονία κατηγόρησε την Ουγγαρία ότι εξαντλεί την πολιτική της προσέγγιση στο μπλοκάρισμα αποφάσεων της Ε.Ε., ενώ η Εσθονία υποστήριξε ότι η Ουγγαρία ασκεί βέτο με κάθε ευκαιρία σε ένα ζήτημα κεφαλαιώδους σημασίας, για την πορεία της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Ουγγαρία πάντως τέντωσε κι άλλο το σχοινί και όπως πληροφορείται η «Κ», απάντησε σε έντονο ύφος στις υποδείξεις και τις προειδοποιήσεις που ακούστηκαν στη συνεδρία του ΣΓΥ, απορρίπτοντας κάθε προσπάθεια διασύνδεσης της πολιτικής της συμπεριφοράς σε ό,τι αφορά στη Διεύρυνση, με τη χρηματοδότησή της και την εξασφάλιση κοινοτικών κονδυλίων.

Κοινοτική πηγή έλεγε πριν από μερικές μέρες στις Βρυξέλλες, ότι «το ζήτημα της Ουγγαρίας προκαλεί πονοκέφαλο τόσο στο Συμβούλιο, όσο και στην Κομισιόν», σημειώνοντας ότι η διαχείρισή του θα πέσει στους ώμους των Βρυξελλών, αλλά και της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε., την οποία αύριο αναλαμβάνει η Κυπριακή Δημοκρατία. Η ίδια πηγή σημείωνε την αυξανόμενη άσκηση πίεσης από το Βερολίνο και αρκετά κράτη-μέλη, «προκειμένου η Βουδαπέστη να υποστεί τις συνέπειες της αλόγιστης χρήσης βέτο».

Η Ισπανία ζητάει κατάργηση βέτο

Όπως ήταν αναμενόμενο, η στάση που τήρησε η Ουγγαρία στο ΣΓΥ, επανέφερε στο προσκήνιο τη συζήτηση για υποκατάσταση των ομόφωνων αποφάσεων της Ε.Ε., με ένα σύστημα ειδικής πλειοψηφίας. Όπως πληροφορείται η «Κ», στη γραμμή αυτή κινήθηκε η Ισπανία, η οποία υποστήριξε στη συνεδρία του ΣΓΥ ότι η συμπεριφορά της Βουδαπέστης υπαγορεύει την ανάγκη εξέτασης της επέκτασης της λήψης αποφάσεων με ενισχυμένη ειδική πλειοψηφία και σε ζητήματα που άπτονται της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε.

Υπενθυμίζεται ότι παρόμοια πρόταση είχαν υποβάλει η Γερμανία και η Σλοβενία, ενώ όπως είχαμε δημοσιεύσει, το θέμα επανέφερε τον περασμένο Ιούλιο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, στο πλαίσιο βολιδοσκόπησης προς τα κράτη-μέλη, για υποκατάσταση των ομόφωνων αποφάσεων από ένα σύστημα ενισχυμένης ειδικής πλειοψηφίας, κατά το άνοιγμα θεματικών διαπραγματευτικών κεφαλαίων (clusters).

Ανάλογη πορεία επιχειρεί να επιβάλει και η Κομισιόν, με τεχνικούς ωστόσο όρους, προωθώντας τη διαπραγμάτευση ενταξιακών κεφαλαίων υποψηφίων χωρών, χωρίς να απαιτείται επίσημο άνοιγμά τους, κάτι που εκ των πραγμάτων οδηγεί σε παράκαμψη του βέτο, αλλά όχι και σε κατάργησή του. Σύμφωνα με τη «συνταγή» της Κομισιόν, οι θεματικές ενταξιακών κεφαλαίων μπορούν να εξετάζονται και συνεπώς τα υποψήφια κράτη να εναρμονίζονται, ενώ το επίσημο άνοιγμα των εν λόγω κεφαλαίων να έπεται, όταν το επιτρέπουν οι πολιτικές συνθήκες.

Από τους «27» στους «26»

Ως αποτέλεσμα του ουγγρικού βέτο στο ΣΓΥ, η απερχόμενη Δανική Προεδρία διαπίστωσε αδιέξοδο και εξέφρασε απογοήτευση για την απουσία έκδοσης ομόφωνων Συμπερασμάτων των «27», για τη Διεύρυνση. Ωστόσο, επιδιώκοντας να παρακάμψει το βέτο της Ουγγαρίας, η Δανική Προεδρία επέλεξε να λειτουργήσει αντιθεσμικά, εκδίδοντας δική της δήλωση, υπό μορφή συμπερασμάτων, με τη στήριξη 26 χωρών, την οποία ανήρτησε με κάθε επισημότητα στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Ε.Ε. Σε αντίθεση με τα ομόφωνα Συμπεράσματα των «27», η εν λόγω δήλωση της απερχόμενης Δανίας Προεδρίας, με τη στήριξη συνολικά 26 χωρών, δεν δύναται να δεσμεύσει πολιτικά ούτε την Ε.Ε., ούτε τα κράτη-μέλη της.

Έτσι, λοιπόν, Συμπεράσματα δεν εκδόθηκαν για καμιά από τις υποψήφιες χώρες. Ούτε βεβαίως για την Τουρκία, παρά το γεγονός ότι τόσο ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, όσο και ο διευθυντής Τύπου του Γραφείου του, Βίκτωρας Παπαδόπουλος, προέβησαν σε δηλώσεις και παρέπεμψαν στην έκδοση Συμπερασμάτων, τα οποία μάλιστα σχολίασαν, παρά το γεγονός ότι ουδέποτε εκδόθηκαν επίσημα και κυρίως ομόφωνα από τα 27 κράτη-μέλη, δεδομένου του ουγγρικού βέτο.

Ως εκ των πιο πάνω, γίνεται κατανοητό ότι όλες αυτές οι αναφορές που είχαν περιληφθεί στα προσχέδια Συμπερασμάτων για την Τουρκία και είχαν τύχει σχολιασμού από την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, σε σχέση με το Κυπριακό, τον διορισμό του Γιοχάνες Χαν και τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Άγκυρας, δεν εγκρίθηκαν ομόφωνα και συνεπώς δεν αποτελούν κοινή θέση της Ε.Ε.

Η αναγωγή δε μιας δήλωσης των «26», σε Συμπεράσματα της Ε.Ε από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, δημιουργεί κινδύνους, καθώς η Τουρκία επιδιώκει εδώ και αρκετό καιρό να ροκανίσει το κυπριακό βέτο, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, με τον οποίο η Δανική Προεδρία παρέκαμψε το ουγγρικό βέτο, με τη σύμπραξη όλων των υπολοίπων κρατών-μελών, περιλαμβανομένης και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η οποία, άλλωστε, έχει ενώπιόν της έγγραφο του ΥΠΕΞ που προειδοποιεί ότι τέτοιες αποφάσεις «σχημάτων 26 κρατών-μελών», ενδέχεται να οδηγήσουν την Κυπριακή Δημοκρατία σε «επικίνδυνα μονοπάτια».