Το 2023, το 40% της επιφάνειας της Γης ήταν κατά τουλάχιστον 1,5 βαθμό Κελσίου θερμότερο από ό,τι στα τέλη του 1800, σύμφωνα με ανάλυση των δεδομένων θερμοκρασίας από την Berkeley Earth, τα οποία επεξεργάστηκε η Washington Post.

Μία αύξηση κατά 1,5 βαθμό είναι το όριο που είχε τεθεί στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα το 2015.

Περίπου το ένα πέμπτο του πλανήτη έχει ήδη θερμανθεί κατά περισσότερους από 2 βαθμούς Κελσίου σε σύγκριση με τα τέλη του 1800, πριν οι άνθρωποι αρχίσουν να καίνε ορυκτά καύσιμα σε μεγάλη κλίμακα.

Περίπου το 5% του πλανήτη έχει θερμανθεί περισσότερο από 3 βαθμούς Κελσίου. Πρόκειται για μια περιοχή γύρω από την Αρκτική που θερμαίνεται με μεγάλη ταχύτητα. 

«Τίποτα μαγικό δεν συμβαίνει με 1,5 βαθμό και οι επιπτώσεις δεν γίνονται ξαφνικά πολύ χειρότερες από όταν είναι 1,45», δήλωσε ο Ζικ Χαουσφάδερ, επιστήμονας στο Berkeley Earth. Αλλά θα υπάρξει «μεγάλη κλιμάκωση των επιπτώσεων» μεταξύ 1,5 και 2 βαθμών, πρόσθεσε.

Η Washington Post χαρτογράφησε τις περιοχές που είδαν τις μεγαλύτερες ανωμαλίες στη θερμοκρασία τους το 2023. Αυτά τα μέρη έχουν θερμανθεί τόσο γρήγορα που το κλίμα δοκιμάζει ήδη τα όρια των ανθρώπινων υποδομών και την ικανότητα της φύσης να αντεπεξέλθει.

1. Σε περιοχές του Καναδά και στο βόρειο τμήμα των ΗΠΑ σημειώθηκαν θερμοκρασίες κατά τουλάχιστον 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον προβιομηχανικό μέσο όρο, συντελώντας στη χειρότερη περίοδο των δασικών πυρκαγιών που έχει καταγραφεί ποτέ στον Καναδά. Μελέτη από ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου διαπίστωσε ότι η κλιματική αλλαγή αύξησε την πιθανότητα για πυρκαγιές κατά επτά φορές, με τις φωτιές να είναι κατά 50% πιο έντονες. «Χωρίς αυτές τις συνθήκες, θα ήταν πολύ δύσκολο να δούμε αυτή την έκταση των δασικών πυρκαγιών», δήλωσε ο Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής της υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του προγράμματος γεωσκόπησης Copernicus, κορυφαίας στο είδος της για το κλίμα της Ευρώπης.
2. Η Βραζιλία, η Παραγουάη και η Βολιβία παρουσίασαν ασυνήθιστες κορυφώσεις στη θερμοκρασία τους το 2023, σύμφωνα με στοιχεία του Berkeley Earth. Ο Κάρλος Νόμπρε, επιστήμονας του Earth System στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο, είπε ότι το 2023 σηματοδότησε την τέταρτη φορά που ο Αμαζόνιος υπέστη σοβαρή ξηρασία σε λιγότερο από 20 χρόνια, κάτι που δεν έχει ιστορικά καταγεγραμμένο προηγούμενο. «Αυτό δεν συνιστά φυσική μεταβλητότητα», είπε. Η περσινή ξηρασία προκάλεσε το κλείσιμο υδροηλεκτρικών σταθμών στη Βραζιλία και απέκοψε παραποτάμιες κοινότητες στον Αμαζόνιο από τον έξω κόσμο, καθώς υδάτινες οδοί σύνδεσης μετατράπηκαν σε όχθες άμμου.
3. Η Ευρώπη κατέγραψε πολύ υψηλότερα ποσοστά θέρμανσης από άλλα μέρη του πλανήτη. Το 2023 τμήματα της ηπείρου ήταν έως και 3 βαθμούς θερμότερα από ό,τι στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι ερευνητές δεν έχουν κατανοήσει τους λόγους που οδηγούν τις θερμοκρασίες να αυξάνονται πιο γρήγορα στην Ευρώπη, δήλωσε η Φρειδερίκη Οτο, λέκτορας στο Ινστιτούτο Grantham του Imperial College. Ενας παράγοντας θα μπορούσε να είναι ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν καταπολεμήσει τη ρύπανση από τα αεροζόλ των αυτοκινήτων και της βιομηχανίας τις τελευταίες δεκαετίες. Τα κύματα καύσωνα συγκαταλέγονται ανάμεσα στις σημαντικότερες ανησυχίες, καθώς τόσο η Ευρώπη όσο και άλλα μέρη του πλανήτη συνεχίζουν να θερμαίνονται και οι κίνδυνοι για την υγεία υποβαθμίζονται, είπε η Οτο, για να προσθέσει: «Βλέπουμε θερμοκρασίες που δεν έχουμε δει ποτέ στο παρελθόν και πολλούς μήνες ζέστης, απέναντι στους οποίους οι κοινωνίες μας δεν είναι προσαρμοσμένες».
4. Το 2023 σημειώθηκε ρεκόρ στη θερμοκρασία των ωκεανών. Οι υψηλές θερμοκρασίες στον τροπικό Ειρηνικό, που προκαλούνται από το φαινόμενο του Ελ Νίνιο, καταγράφηκαν παράλληλα με τη μακροπρόθεσμη αύξηση στη θερμότητα των ωκεανών, μέσω της θερμικής ενέργειας σε βάθος 2.000 μέτρων κάτω από την επιφάνεια. 

Αν και υπάρχει κάποια φυσική διακύμανση στις θερμοκρασίες από χρόνο σε χρόνο, ο κόσμος σύντομα θα αντιμετωπίσει κλιμακούμενες κλιματικές επιπτώσεις, αν οι χώρες δεν λάβουν δραστικά μέτρα για τη μείωση των εκπομπών, προειδοποιούν οι επιστήμονες.

«Είναι πολύ πιθανό ότι σε 20 με 30 χρόνια, θα θεωρούμε τις αρχές της δεκαετίας του 2020 ως μια περίοδο που η θερμοκρασία ήταν ακόμα διαχειρίσιμη», σχολιάζει ο Μπουοντέμπο.

Πηγή: Washington Post