Μια ολόκληρη πόλη στη Σουηδία μετακινείται κτίριο προς κτίριο, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης της Ευρώπης για πρώτες ύλες. Χιλιάδες κάτοικοι και κτίρια εκτοπίζονται από την Κιρούνα, μια πόλη που βρίσκεται 145 χιλιόμετρα βόρεια του Αρκτικού Κύκλου.

Η Κιρούνα μετακινείται φυσικά λόγω της καθίζησης του εδάφους από την επέκταση ενός εκτεταμένου υπόγειου ορυχείου σιδηρομεταλλεύματος. Μια νέα πόλη δημιουργείται περίπου 3 χιλιόμετρα ανατολικά της παλιάς πόλης, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας που θα διαρκέσει πολλές δεκαετίες και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2035.

Η Κιρούνα, που ιδρύθηκε πριν από 125 χρόνια ως πόλη για τις δραστηριότητες εξόρυξης σιδηρομεταλλεύματος της κρατικής εταιρείας LKAB, είναι μια μικρή κοινότητα που λειτουργεί ως σημαντικός ευρωπαϊκός διαστημικός κόμβος και φιλοξενεί το μεγαλύτερο υπόγειο ορυχείο σιδηρομεταλλεύματος στον κόσμο. Η LKAB είναι μικρή σε παγκόσμια κλίμακα, αλλά αποτελεί έναν πολύ σημαντικό περιφερειακό παράγοντα, καθώς αντιπροσωπεύει το 80% του συνόλου του σιδηρομεταλλεύματος που εξορύσσεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Παράλληλα με τις δραστηριότητές της στον τομέα του σιδηρομεταλλεύματος, οι οποίες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας παραγωγής χάλυβα, η LKAB εντόπισε πρόσφατα ένα από τα μεγαλύτερα γνωστά κοιτάσματα σπάνιων γαιών στην Ευρώπη, ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση της στην εξόρυξη βασικών υλικών για την πράσινη μετάβαση.

Υπάρχουν πολλά εμπόδια για την επιτυχή μετεγκατάσταση της Κιρούνα, με φορείς να εκφράζουν πολιτικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες. Πράγματι, τόσο ο δήμος όσο και η LKAB έχουν ζητήσει μεγαλύτερη οικονομική υποστήριξη από το κράτος, καθώς και την παραχώρηση περισσότερης γης. Αλλοι έχουν επίσης εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τη σχέση μεταξύ της εξόρυξης πόρων και της βιωσιμότητας της κοινότητας, ιδίως όσον αφορά τον πιθανό αντίκτυπο στην κτηνοτροφία και τον πολιτισμό των αυτόχθονων Σάμι.

Η μετεγκατάσταση της πόλης, η οποία σχεδιάστηκε για πρώτη φορά το 2004, προσείλκυσε το διεθνές ενδιαφέρον τον Αύγουστο του 2025, κατά τη διάρκεια της θεαματικής μετακίνησης της εμβληματικής εκκλησίας της Κιρούνα. Σε ένα επίτευγμα μηχανικής, το 113 ετών ξύλινο κτίριο μετακινήθηκε στο σύνολό του με ειδικά ρυμουλκούμενα σε διάστημα δύο ημερών.

Περίπου την ίδια περίοδο, ωστόσο, η LKAB ανακοίνωσε επίσης ότι η επέκταση του ορυχείου σιδηρομεταλλεύματος θα απαιτούσε τη μετεγκατάσταση επιπλέον 6.000 ατόμων και 2.700 κατοικιών. Η μεταλλευτική εταιρεία, η οποία είναι υπεύθυνη για τη μετεγκατάσταση, έχει εκτιμήσει το κόστος αποζημίωσης σε 22,5 δισ. SEK (2,4 δισ. δολάρια) για τα επόμενα 10 χρόνια.

Ο Νίκλας Γιόχανσον, ανώτερος αντιπρόεδρος δημοσίων σχέσεων και εξωτερικών σχέσεων της LKAB, δήλωσε στο CNBC ότι σε όσους ζητήθηκε να μετεγκατασταθούν προσφέρθηκε η αγοραία αξία της περιουσίας τους, συν ένα επιπλέον 25%, ή η κατασκευή νέου σπιτιού. Περίπου το 90% επέλεξε να πάρει ένα νέο σπίτι.

Ο Ματς Τααβενίκου, πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της Κιρούνα, περιέγραψε τη μετεγκατάσταση της πόλης ως ένα «τεράστιο έργο», που θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες στους Ευρωπαίους πολίτες για τις επόμενες δεκαετίες.

Η επιτυχία του έργου, πρόσθεσε, εξαρτάται εν μέρει από τη μεγαλύτερη οικονομική και πολιτική υποστήριξη τόσο από τη σουηδική κυβέρνηση όσο και από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η Ε.Ε., από την πλευρά της, έχει αναγνωρίσει το νέο κοίτασμα σπάνιων γαιών της LKAB ως στρατηγικά σημαντικό στο πλαίσιο του νόμου της για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, μια πολιτική που στοχεύει στην κάλυψη του 40% της ετήσιας ζήτησης της περιοχής από εγχώρια παραγωγή έως το 2030.