Αισιόδοξη για την πορεία ανάκαμψης της Eυρωζώνης εμφανίστηκε η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ, γεγονός που προκάλεσε βάσιμα ερωτηματικά για το κατά πόσο ολοκληρώθηκε ο καθοδικός κύκλος των επιτοκίων.

Στην τελευταία συνεδρίαση του για το 2025 το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ διατήρησε αμετάβλητο στο 2% το βασικό επιτόκιο της Τράπεζας. Παράλληλα, όμως προχώρησε στην τρίτη κατά σειρά αναθεώρηση επί τα βελτίω των προβλέψεων για τον ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωζώνη. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Ιούνιο προβλεπόταν πως το 2025 θα κλείσει με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3% ενώ στις αναθεωρημένες προβλέψεις που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα ο ρυθμός έχει αυξηθεί στο 1,4%. Αντιστοίχως για το 2026 προβλεπόταν οριακή συρρίκνωση του ΑΕΠ (-0,1%) ενώ πλέον προβλέπεται αύξησή του κατά 1,2%.

Οπως ανέφερε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου η επικεφαλής της ΕΚΤ, η οικονομία έχει δείξει ανθεκτικότητα. Το τρίτο τρίμηνο σημείωσε αύξηση 0,3%, κυρίως λόγω της ενίσχυσης της κατανάλωσης και των επενδύσεων. Οι εξαγωγές επίσης αυξήθηκαν, με σημαντική συμβολή των χημικών προϊόντων.

Η τομεακή σύνθεση της ανάπτυξης κυριαρχήθηκε από τις υπηρεσίες, ιδίως στον τομέα της πληροφορίας και της επικοινωνίας, ενώ η δραστηριότητα στη βιομηχανία και στις κατασκευές παρέμεινε σταθερή.

Η οικονομία επωφελείται από μια ισχυρή αγορά εργασίας. Η ανεργία, που ανήλθε σε 6,4% τον Οκτώβριο, είναι κοντά στο ιστορικό της χαμηλό, ενώ η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,2% το τρίτο τρίμηνο. Ταυτόχρονα, η ζήτηση εργασίας επιβραδύνθηκε περαιτέρω, με το ποσοστό των κενών θέσεων εργασίας να βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από την πανδημία.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις των υπηρεσιών της Επιτροπής, η εγχώρια ζήτηση θα αποτελέσει τον κύριο μοχλό ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια. Τα πραγματικά εισοδήματα αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω και το ποσοστό αποταμίευσης θα πρέπει να μειωθεί σταδιακά από το ακόμη υψηλό επίπεδό του, υποστηρίζοντας την κατανάλωση. Οι επιχειρηματικές επενδύσεις και οι σημαντικές δημόσιες δαπάνες για υποδομές και άμυνα θα πρέπει να στηρίξουν όλο και περισσότερο την οικονομία. Ωστόσο, το δύσκολο περιβάλλον για το παγκόσμιο εμπόριο είναι πιθανό να συνεχίσει να επιβραδύνει την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ φέτος και το επόμενο έτος.

Οσον αφορά τους διαφαινόμενους κινδύνους στο μέτωπο της ανάπτυξης η Κριστίν Λαγκάρντ επισήμανε ότι παρόλο που οι εμπορικές εντάσεις έχουν μειωθεί το συνεχιζόμενο ασταθές διεθνές περιβάλλον θα μπορούσε να διαταράξει τις αλυσίδες εφοδιασμού, να επιβραδύνει τις εξαγωγές και να επηρεάσει αρνητικά την κατανάλωση και τις επενδύσεις.

Η επιδείνωση του κλίματος στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυστηρότερους όρους χρηματοδότησης, μεγαλύτερη αποστροφή από τον κίνδυνο και ασθενέστερη ανάπτυξη.

Οι γεωπολιτικές εντάσεις, ιδίως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, παραμένουν σημαντική πηγή αβεβαιότητας. Αντίθετα, οι προγραμματισμένες δαπάνες για την άμυνα και τις υποδομές, σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, ενδέχεται να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη αύξηση της ανάπτυξης. Η βελτίωση της εμπιστοσύνης θα μπορούσε να τονώσει τις ιδιωτικές δαπάνες.

Οσον αφορά τις προοπτικές του πληθωρισμού η επικεφαλής της ΕΚΤ επισήμανε ότι συνεχίζουν να είναι πιο αβέβαιες από το συνηθισμένο λόγω του εξακολουθούμενου ασταθούς διεθνούς περιβάλλοντος. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί χαμηλότερος, εάν η αύξηση των αμερικανικών δασμών μειώσει τη ζήτηση.

Επιπλέον, ένα ισχυρότερο ευρώ θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη μείωση του πληθωρισμού. Η αύξηση της μεταβλητότητας και της αποστροφής προς τον κίνδυνο στις χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσε να επιβαρύνει τη ζήτηση και, ως εκ τούτου, να μειώσει τον πληθωρισμό.

Αντίθετα, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί υψηλότερος εάν οι πιο κατακερματισμένες παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών των εισαγωγών, περιορίσουν την προσφορά κρίσιμων πρώτων υλών και επιδεινώσουν τους περιορισμούς παραγωγικής ικανότητας στην οικονομία της ζώνης του ευρώ. Η βραδύτερη μείωση των μισθολογικών πιέσεων θα μπορούσε να καθυστερήσει τη μείωση του πληθωρισμού στον τομέα των υπηρεσιών.

Η αύξηση των δαπανών για την άμυνα και τις υποδομές θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού μεσοπρόθεσμα.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και, γενικότερα, η κλιματική και φυσική κρίση που εξελίσσεται θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών των τροφίμων πέραν των προσδοκιών.