Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί θεμέλιο της Δημοκρατίας και δεν μπορεί να θεωρείται αυτονόητος, διαμηνύει η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τονίζοντας ότι κάθε γενιά έχει καθήκον να τα προστατεύει και να τα διευρύνει.

Η Επίτροπος τονίζει ότι κάθε παράπονο ή καταγγελία που εξετάζει το Γραφείο αποτελεί υπενθύμιση της ανάγκης συνεχούς επαγρύπνησης, ενώ παράλληλα ανανεώνει τη δέσμευση της Αρχής να παραμείνει προσηλωμένη στην προστασία των δικαιωμάτων κάθε προσώπου που βρίσκεται στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Σε τοποθέτησή της, η κ. Λοττίδη υπενθυμίζει ότι από το 1948, με την Οικουμενική Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, δημιουργήθηκε ένα εκτενές νομικό πλαίσιο σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, το οποίο διασφαλίζει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαίρετα, καθολικά και απαραίτητα για τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Παρά ταύτα, τονίζει, οι παραβιάσεις παραμένουν πραγματικότητα διεθνώς, λόγω κοινωνικών ανισοτήτων, ένοπλων συγκρούσεων και σύγχρονων κοινωνικών και τεχνολογικών προκλήσεων.

«Το νομικό αυτό πλαίσιο, κατοχυρώνει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαίρετα και απαραίτητα για τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να απολαμβάνει δικαιώματα και ελευθερίες, ανεξαρτήτως των χαρακτηριστικών του, συνιστά sine qua non ενός κράτους δικαίου. Η πολιτεία, ως ο κύριος φορέας των υποχρεώσεων που απορρέουν από τα ανθρώπινα δικαιώματα, οφείλει να διαμορφώνει θεσμούς και διαδικασίες που εξασφαλίζουν την ουσιαστική ισότητα, την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και την πρόληψη κάθε μορφής αυθαιρεσίας», σημειώνει.

Σύμφωνα με την Επίτροπο «παρά το εκτενές θεσμικό πλαίσιο, η πραγματικότητα καταδεικνύει ότι οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξακολουθούν να αποτελούν σημαντική πρόκληση παγκόσμια». Όπως αναφέρει, η πολυπλοκότητα των σύγχρονων κοινωνιών, οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες, οι συνεχιζόμενες ένοπλες συγκρούσεις, καθώς και οι υπάρχουσες κοινωνικές δυναμικές, οδηγούν συχνά σε καταστάσεις όπου τα δικαιώματα ατόμων ή ομάδων παραβιάζονται ή/και περιορίζονται αθέμιτα.

Επιπλέον, η κ. Λοττίδη αναφέρει ότι η προστασία των δικαιωμάτων δεν είναι στατική, αλλά διαδικασία συνεχούς εξέλιξης, σημειώνοντας πως «απαιτεί θεσμική προσήλωση, κοινωνική ευαισθητοποίηση και διαρκή επαγρύπνηση, ώστε οι αξίες που καθιέρωσε η Οικουμενική Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να παραμένουν ζωντανές, ουσιαστικές και αποτελεσματικές στο σύγχρονο κοινωνικό και νομικό περιβάλλον».

«Η, δε, φετινή επέτειος, σε μια εποχή που οι κοινωνικές, τεχνολογικές και γεωπολιτικές προκλήσεις πολλαπλασιάζονται, μας καλεί να επαναβεβαιώσουμε τη δέσμευσή μας προς τις θεμελιώδεις αρχές που βρίσκονται στον πυρήνα του κράτους δικαίου και της δημοκρατικής μας παράδοσης», αναφέρει.

Εξάλλου, σημειώνει ότι στα πλαίσια της άσκησης των διευρυμένων αρμοδιοτήτων του Γραφείου της, διαπιστώνεται καθημερινά ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι μια αφηρημένη έννοια, είναι η βάση πάνω στην οποία χτίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς, η κοινωνική συνοχή και η ισότητα ευκαιριών.

Επίσης, αναφέρει ότι είναι «ο καθρέφτης της ποιότητας της δημοκρατίας μας», συμπληρώνοντας ότι «κάθε καταγγελία, κάθε παράπονο, κάθε υπόθεση που εξετάζουμε αντανακλά μια πραγματική ανθρώπινη ιστορία και μας θυμίζει ότι η προστασία των δικαιωμάτων είναι έργο διαρκές και απαιτητικό».

Σε σχέση με παρεμβάσεις που πραγματοποίησε το Γραφείο της το 2025, αναφέρει πως «ως Ανεξάρτητος Μηχανισμός για την Προώθηση, Προστασία και Παρακολούθηση της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, το Γραφείο μου τοποθετήθηκε αναφορικά με την προσβασιμότητα των ατόμων με ακουστική και οπτική αναπηρία σε οπτικοακουστικά μέσα, και εξετάστηκαν περιορισμοί που αφορούσαν τη συμμετοχή αντιπροσωπευτικών οργανώσεων ατόμων με αναπηρίες στη δημόσια διαβούλευση, την άσκηση του δικαιώματος στην εκπαίδευση δύο παιδιών με αναπηρία, καθώς και ζητήματα ένταξης των ατόμων με αναπηρία στην αγορά εργασίας».

«Υπό την ιδιότητά μας ως Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης των Βασανιστηρίων, το Γραφείο μου διεξήγαγε επισκέψεις σε αστυνομικά κρατητήρια, σε κλινικές ψυχικής υγείας, σε θεραπευτικές κοινότητες, καθώς και σε κρατικές στέγες ηλικιωμένων, εξετάζοντας συνθήκες κράτησης, συμβίωσης υποδίκων και καταδίκων, κράτησης ανηλίκων και την ανάγκη εφαρμογής εναλλακτικών μέτρων αντί της στερητικής της ελευθερίας κράτησης. Τα πορίσματα και οι εισηγήσεις που διατυπώθηκαν, προωθήθηκαν στις αρμόδιες αρχές, και αποσκοπούν στη διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της πλήρους συμμόρφωσης με τα διεθνή πρότυπα αναφορικά με την απαγόρευση βασανιστηρίων και ταπεινωτικής ή εξευτελιστικής μεταχείρισης», προσθέτει.

Εξάλλου, σημειώνει πως «ως Εθνική Αρχή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τελευταία μας παρέμβασή μας αφορούσε τα ζητήματα πρόσβασης αιτούντων διεθνούς προστασίας στις διαδικασίες ταυτοποίησης και στις ψηφιακές κρατικές υπηρεσίες», προσθέτοντας ότι πέραν των θεσμικών παρεμβάσεων και της εξέτασης παραπόνων, το Γραφείο της υλοποίησε κατά το υπό αναφορά έτος σειρά στοχευμένων εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, με σκοπό την ανάδειξη κρίσιμων ζητημάτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ενίσχυση της κοινωνικής επίγνωσης.

Οι καμπάνιες αυτές, σύμφωνα με την ίδια, αποτέλεσαν συμπληρωματικό εργαλείο στην αποστολή του Γραφείου για πρόληψη παραβιάσεων, ενδυνάμωση των πολιτών και προώθηση θεσμικών αλλαγών.

Εξάλλου, το Γραφείο της Επιτρόπου υλοποίησε μέσα στο έτος σειρά δράσεων, όπως «Μαζί Γκρεμίζουμε τα Εμπόδια», καμπάνια για την Παγκόσμια Ημέρα Αναπηρίας με στόχο την καταπολέμηση διακρίσεων εις βάρος ατόμων με αναπηρία, εκστρατεία για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, με έμφαση στη σοβαρότητα της έμφυλης βίας και τη σημασία καταγγελίας κάθε περιστατικού, καθώς και διαρκή καμπάνια από τον Ιούνιο κατά της ρητορικής μίσους και της παραπληροφόρησης, με αφίσες, έντυπο υλικό και ανανεούμενες παρεμβάσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.