Ακόμη μια γυναίκα προστέθηκε το πρωί της Δευτέρας στη μαύρη λίστα των γυναικοκτονιών της Κύπρου. Πρόκειται για την 82χρονη Γεωργούλα η οποία δολοφονήθηκε από τον 84χρονο σύζυγό της στη Λεμεσό. Με αφορμή τις προεκτάσεις που λαμβάνει το κεφάλαιο των γυναικοκτονιών διεθνώς και η πρώτη περίπτωση στην Κύπρο για το 2022, η «Κ» επικοινώνησε με τον εκπρόσωπο Τύπου της Αστυνομίας, κ. Χρίστο Ανδρέου, ο οποίος μας παρέθεσε τους αριθμούς των δολοφονημένων γυναικών, τα τελευταία τρία χρόνια. Συγκεκριμένα, το 2019 διαπράχθηκαν συνολικά 13 φόνοι, εκ των οποίων οι εννέα ήταν γυναικοκτονίες, το 2020 διαπράχθηκαν 15 φόνοι, εκ των οποίων οι πέντε ήταν γυναικοκτονίες και το 2021 διαπράχθηκαν 14, εκ των οποίων οι πέντε ήταν επίσης γυναικοκτονίες. Συνολικά, τα τελευταία τρία χρόνια έχουν διαπραχθεί 20 γυναικοκτονίες και στις πλείστες περιπτώσεις θύτης ήταν ο σύζυγος, ο σύντροφος ή ο σύμβιος της γυναίκας. Σημειώνεται ότι οι επτά από τις εννέα γυναικοκτονίες του 2019 αφορούσαν τα θύματα του κατά συρροή δολοφόνου, Νίκου Μεταξά.

Προς σύσταση το αδίκημα της γυναικοκτονίας

Η Κύπρος τις επόμενες μέρες αναμένεται να κάνει ένα σημαντικό βήμα ως προς την ορατότητα και την πρόληψη αυτού του κοινωνικού φαινομένου, αφού θα οδηγηθεί στην Ολομέλεια για ψήφιση πρόταση νόμου για να εισαχθεί η γυναικοκτονία ως ιδιώνυμο αδίκημα, στον περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας. Η Πρόεδρος της Βουλής, κ. Αννίτα Δημητρίου, που είναι και εισηγήτρια της πρότασης νόμου, εξέφρασε την ελπίδα να στηριχτεί η πρόταση νόμου και τόνισε ότι με αυτόν τον τρόπο ο νομοθέτης ή η νομοθέτης όχι μόνο το ονοματίζει αλλά, αυτό το γεγονός θα μετρά ως επιπρόσθετος επιβαρυντικός παράγοντας. 

Στο προσκήνιο και το ζήτημα της οπλοκατοχής

Την ώρα που τίθεται το ζήτημα των γυναικοκτονιών, στο προσκήνιο επανέρχεται και το θέμα της οπλοκατοχής. Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, η Κύπρος βρίσκεται στην 5η θέση παγκοσμίως ως προς το ζήτημα της οπλοκατοχής και της διασποράς όπλων ανά κάτοικο. Σύμφωνα με στοιχεία της Αστυνομίας που έχει στην κατοχή της η «Κ», τα τελευταία δέκα χρόνια  διαπράχθηκαν στην Κύπρο 18 υποθέσεις φόνων εκ προμελέτης, ανθρωποκτονίες και παιδοκτονίες με τη χρήση κυνηγετικών οπλών. Επτά στη Λευκωσία, τέσσερις σε Λεμεσό και Λάρνακα, δύο στην Αμμόχωστο και μια στην Πάφο. Τα εγγεγραμμένα όπλα κατηγορίας Δ και Γ8 (κυνηγετικά) είναι 169,989 ενώ 112,932 πρόσωπα κατέχουν άδεια κατοχής κυνηγετικού όπλου.

Προϋποθέσεις οπλοκατοχής, ψυχολογικά τεστ και ποινικές καταδίκες

Με βάση τα στοιχεία της Αστυνομίας, για την έκδοση άδειας κατοχής πυροβόλου όπλου (κυνηγετικού), πρέπει ο αιτητής να πληροί τις πιο κάτω προϋποθέσεις:

• έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του.
• δεν κρίνεται επικίνδυνος για τον εαυτό του για άλλα πρόσωπα, τη δημόσια τάξη ή ασφάλεια σύμφωνα με απόφαση του Δικαστηρίου ή μετά από γνωμάτευση κυβερνητικού ιατρικού συμβουλίου.
• δεν έχει καταδικαστεί στην Κύπρο ή στο εξωτερικό, για οποιοδήποτε από τα αναφερόμενα στην παράγραφο (δ) αδικήματα, με την επιφύλαξη της παραγράφου (στ).
• δεν έχει κριθεί ως φρενοπαθής σύμφωνα με το άρθρο 70 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου
• δεν έχει νόμιμα απαλλαγεί από την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων ή δεν έχει τύχει αναβολής εκπλήρωσής τους δυνάμει των διατάξεων του περί Εθνικής Φρουράς Νόμου, για λόγους ψυχικής υγείας.
• δεν του έχει απαγορευτεί το δικαίωμα να κατέχει ή χρησιμοποιεί πυροβόλο όπλο από το Συμβούλιο Αποφυλάκισης Κρατουμένων Επ’ Αδεία δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (4)του άρθρου 14 του περί Φυλακών Νόμου.

Νοείται ότι ο Αρχηγός Αστυνομίας δύναται να ζητήσει την προσκόμιση ιατρικού πιστοποιητικού ικανότητας από εγγεγραμμένο ιατρό ή, σχετικά με θέματα ψυχικής υγείας, ιατρικό συμβούλιο, όταν πρόκειται για άτομα που κατά τη γνώμη του δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για απόκτηση άδειας ή συνέχιση κατοχής όπλου. Ωστόσο, δεν προβλέπεται από τη Νομοθεσία για τα πρόσωπα που είναι ήδη κάτοχοι κυνηγετικού όπλου, να περνάνε από ψυχολογικές ή άλλες εξετάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα, εκτός αν συντρέχουν τέτοιοι λόγοι. Για το θέμα έγινε σύσκεψη στο Αρχηγείο της Αστυνομίας, με σκοπό να τροποποιηθεί η Νομοθεσία έτσι ώστε να υποβάλλονται σε ψυχολογικές εξετάσεις οι κάτοχοι πυροβόλων όπλων σε τακτά χρονικά διαστήματα και αναμένονται ενέργειες της Βουλής προς αυτή την κατεύθυνση.

Σε ό,τι αφορά τις ποινικές καταδίκες προσώπων, η ενημέρωση της Αστυνομίας γίνεται άμεσα μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος της Εισαγγελίας, εκτός από κάποιες πάρα πολύ σοβαρές υποθέσεις. Στη συνέχεια και εφόσον πρόκειται για αδίκημα το οποίο αναφέρεται στην απάντηση αρ. 5 το άτομο τοποθετείται ως απαγορευμένο πρόσωπο να κατέχει πυροβόλο / μη πυροβόλο όπλο. Σε περίπτωση που το απαγορευμένο πρόσωπο κατέχει ήδη άδεια απόκτησης και κατοχής Πυροβόλου όπλου, ξεκινούν οι διαδικασίες ανάκλησης της άδειας κατοχής του.

Ποιοι δεν μπορούν να εξασφαλίσουν άδεια

Δεν μπορούν να εξασφαλίσουν άδεια κατοχής όπλου, όσοι δεν πληρούν τις πιο πάνω προϋποθέσεις ή έχουν καταδικαστεί για τα παρακάτω αδικήματα: 

• ανθρωποκτονία
• βιασμός
• απαγωγή (εξαιρουμένης της αναφερόμενης απαγωγής στο άρθρο 149 του περί Ποινικού Κώδικα Νόμου)
• εμπρησμός
• εσχάτη προδοσία
• ληστεία
• στάση-συμμετοχή σε παράνομη οργάνωση
• φόνος εκ προμελέτης
• εισαγωγή, κατοχή, κατασκευή, αποθήκευση ή μεταφορά εκρηκτικών υλών, (σύμφωνα με το εδάφιο (4) του άρθρου 4 του περί Εκρηκτικών Υλών Νόμου) εξαιρουμένης της κατοχής φυσιγγίων πυροβόλου όπλου κατηγορίας Γ8
• απόπειρα καταστροφής περιουσίας με εκρηκτικές ύλες
• παράνομης εισαγωγής, απόκτησης, κατοχής, χρήσης πυροβόλου όπλου κατηγορίας Α,
• παράνομη κατοχή, χρήση, κατοχή με σκοπό την προμήθεια ελεγχόμενων φαρμάκων ή ψυχοτρόπων ουσιών, σύμφωνα με τον περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων ουσιών Νόμο και
• αδικήματα που καθορίζονται στον περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμο
• αδικήματα που καθορίζονται στις διατάξεις των άρθρων 15, 48, 50 και 52 του περί Προστασίας και Διαχείρισης Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου και διαπράχθηκαν με τη χρήση πυροβόλου ή μη πυροβόλου όπλου
• οποιοδήποτε άλλο αδίκημα που καθορίζεται με γνωστοποίηση του Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, σαν αδίκημα για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου.

Πότε αφαιρείται ο οπλισμός

Ο Αρχηγός Αστυνομίας έχει εξουσία, μετά από την παροχή γραπτής ειδοποίησης σε πρόσωπο στο οποίο εξέδωσε άδεια, να τροποποιεί, αναστέλλει ή ανακαλεί τέτοια ισχύουσα άδεια, εφόσον δεν πληρούνται πλέον οποιεσδήποτε από τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στην παράγραφο (γ) του εδαφίου (4). Περαιτέρω το άρθρο 5(6) αναφέρει ότι «άδεια, που εκδόθηκε δυνάμει του εδαφίου (4) θεωρείται άκυρη:

• από την ημερομηνία καταδίκης του αδειούχου για οποιοδήποτε από τα αδικήματα που αναφέρονται στην παράγραφο (δ) του εδαφίου (4).
• σε περίπτωση αποστέρησης του δικαιώματος του αδειούχου για κατοχή ή χρήση πυροβόλου όπλου με διάταγμα του Δικαστηρίου με βάση το άρθρο 44 ή ανάκλησης του πιστοποιητικού εγγραφής του σχετικού με την άδεια πυροβόλου όπλου.
• σε περίπτωση που ο αδειούχος παύει να είναι ιδιοκτήτης του σχετικού με την άδεια πυροβόλου όπλου.
• σε περίπτωση θανάτου του αδειούχου ή καταστροφής ή απώλειας του σχετικού με την άδεια πυροβόλου όπλου
• σε περίπτωση στέρησης της άδειας κυνηγίου λόγω συσσώρευσης πέντε (5) βαθμών ποινής σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (4) του άρθρου 89 του περί Προστασίας και Διαχείρισης Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου, νοουμένου ότι τουλάχιστον ένας (1) βαθμός ποινής επιβλήθηκε για τη διάπραξη αδικημάτων με τη χρήση πυροβόλου ή μη πυροβόλου όπλου
• σε περίπτωση νόμιμης απαλλαγής του αδειούχου από την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων ή σε περίπτωση λήψης αναβολής εκπλήρωσής τους δυνάμει του περί Εθνικής Φρουράς Νόμου, για λόγους ψυχικής υγείας».

Επιπρόσθετα, το άρθρο 5(4)(ε) του προαναφερόμενου Νόμου αναφέρει: «Σε περίπτωση που πρόσωπο κατηγορείται για οποιοδήποτε από τα αδικήματα που αναφέρονται στην παράγραφο (δ) και είναι κάτοχος οποιουδήποτε πυροβόλου όπλου η άδεια αυτή αναστέλλεται και, το όπλο αυτό περιέρχεται στη φύλαξη της Αστυνομίας Κύπρου μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης ενώπιον του Δικαστηρίου και ανάλογα με το αποτέλεσμα της δίκης θα γίνεται η διάθεση του πυροβόλου όπλου είτε με την επιστροφή του είτε με τη δήμευσή του σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 47 του παρόντος Νόμου». Τέλος, το άρθρο 33(2) αναφέρει: «Ο Αρχηγός Αστυνομίας έχει εξουσία να ανακαλεί, για λόγους δημοσίου συμφέροντος, οποιοδήποτε πιστοποιητικό εγγραφής, με γραπτή ειδοποίηση στον κάτοχο του. Σε τέτοια περίπτωση, ο κάτοχος του πιστοποιητικού οφείλει να επιστρέψει το όπλο αμέσως στον Αρχηγό Αστυνομίας».