Με χαμηλωμένα μάτια, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς παραδέχθηκε εμμέσως χθες, Πέμπτη ότι η Ουκρανία είναι πλέον «έτοιμη» να αποδεχτεί εδαφικές παραχωρήσεις.

Σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους που επικαλείται η γαλλική εφημερίδα Le Monde, το Κίεβο υποχωρεί σε ένα από τα βασικά σημεία των διαπραγματεύσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία, συμφωνώντας στη δημιουργία μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στο Ντονμπάς. 

Η φερόμενη παραχώρηση περιλαμβάνεται στο αναθεωρημένο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ, το οποίο υπέβαλε στον Ντόναλντ Τραμπ το βράδυ της Τετάρτης ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ο Εμανουέλ Μακρόν, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και ο Γερμανός καγκελάριος συμμετείχαν στη σύνταξη αυτής της «πρότασης», όπως επιβεβαίωσε ο Φρίντριχ Μερτς.

Η αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, κατά την άποψη του Κιέβου, θα απαιτούσε την αποχώρηση των ουκρανικών και ρωσικών δυνάμεων και από τις δύο πλευρές της τρέχουσας «πρώτης γραμμής» στο Ντονμπάς.

Αυτή η στρατηγική περιοχή -«λεκάνη» εξόρυξης- θα μπορούσε να τεθεί υπό την επίβλεψη διεθνούς δύναμης, με συμμετοχή και των Ηνωμένων Πολιτειών.

«Πρέπει να υπάρχει μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη και στις δύο πλευρές της γραμμής», δήλωσε ο Ουκρανός διαπραγματευτής Μιχάιλο Ποντόλιακ στη γαλλική εφημερίδα Le Monde. «Θα είναι απαραίτητο να οριστεί, λογικά και νομικά, εάν θα αποσυρθούν όλα τα είδη όπλων ή μόνο τα βαρέα όπλα. Για την αποτροπή πιθανών παραβιάσεων, πρέπει να είναι παρόντες εκπρόσωποι από αποστολές παρακολούθησης και ένα ξένο απόσπασμα για να διασφαλιστεί ο σεβασμός των αρχών και των συμφωνιών. (…) Αυτή είναι μια φυσική μορφή για τον τερματισμό μιας σύγκρουσης, δεδομένου ότι ένα μέρος της επικράτειας δυστυχώς θα παραμείνει υπό de facto ρωσική κατοχή και ότι θα δημιουργηθεί μια διαχωριστική γραμμή σε κάθε περίπτωση».

Οπως σε Βόρεια και Νότια Κορέα

«Πρέπει να ορίσουμε με σαφήνεια και ακρίβεια το πεδίο εφαρμογής και τις αποστολές που θα ανατεθούν σε τρίτους», ανέφερε ακόμη ο Μιχάιλο Ποντόλιακ, υποδεικνύοντας ότι οι Ουκρανοί «ιδανικά» θα ήθελαν οι Ηνωμένες Πολιτείες να συμμετάσχουν σε αυτήν την εποπτική δύναμη για να διασφαλίσουν «την επιτήρηση, τη συλλογή πληροφοριών, την παρακολούθηση της εφαρμογής των συμφωνιών, τον έλεγχο της απουσίας μη εξουσιοδοτημένων κινήσεων στρατευμάτων και την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τη διαχωριστική γραμμή».

Αυτή η προσέγγιση θυμίζει την Αποστρατιωτικοποιημένη Ζώνη (DMZ) που δημιουργήθηκε μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας στο πλαίσιο της ανακωχής του 1953 που τερμάτισε τη σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών – μια σύγκρουση που δεν έχει επιλυθεί επίσημα έκτοτε. Στην περίπτωση της Κορέας, η DMZ έχει πλάτος περίπου τέσσερα χιλιόμετρα και μήκος 250 χιλιόμετρα, στα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών. Στην περίπτωση της Ουκρανίας, θα ήταν πολύ μεγαλύτερη.

Τη Δευτέρα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επανέλαβε ότι δεν έχει ούτε το «νομικό» ούτε το «ηθικό» δικαίωμα να παραχωρήσει ουκρανικά εδάφη. Οποιοσδήποτε συμβιβασμός μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας σχετικά με τον έλεγχο των ανατολικών περιοχών πρέπει να είναι «δίκαιος» και να επικυρωθεί είτε με «εκλογές» είτε με «δημοψήφισμα» στην Ουκρανία, διευκρίνισε ο Ουκρανός πρόεδρος την Πέμπτη.

«Χρηματοδότηση της Ανασυγκρότησης»

Το έγγραφο που στάλθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελείται από τρία μέρη, εξηγεί ο Μιχάιλο Ποντόλιακ. Το πρώτο αφορά το τέλος του ίδιου του πολέμου, σε περίπου είκοσι σημεία. Το δεύτερο περιγράφει λεπτομερώς την κατασκευή ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας για τη μεταπολεμική περίοδο, συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος των εγγυήσεων ασφάλειας.

Το τρίτο μέρος στοχεύει στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, τόσο σε οικονομικό επίπεδο, όσο και στην αποκατάσταση των αμυντικών της δυνατοτήτων. «Ο επιτιθέμενος πρέπει να συμβάλλει στη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης. Αυτό είναι ένα υποχρεωτικό στοιχείο για τον τερματισμό του πολέμου. Διαφορετικά, ο επιτιθέμενος θα νιώσει ότι μόνο οφέλη αποκομίζει από τη σύγκρουση και ότι δεν θα υπάρξει αποτρεπτικό μέσο», σύμφωνα με τον Μιχαήλ Ποντόλιακ.

Αυτή η αντιπρόταση έχει ως στόχο να φέρει τον Ντόναλντ Τραμπ σε πιο ευνοϊκή διάθεση απέναντι στο Κίεβο και την Ευρώπη, σχολιάζει η Le Monde. Την Τετάρτη, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας με τους ηγέτες της E3 (Γερμανία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο), ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίστηκε εξοργισμένος από το αδιέξοδο στις συνομιλίες, για το οποίο κατηγορεί το Κίεβο και την Ευρώπη. Ηταν «αγενής», σύμφωνα με αναφορές που επικαλείται η γαλλική εφημερίδα. Σε συνέντευξή του στο Politico που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη ημέρα, ο επικεφαλής του Λευκού Οίκου περιέγραψε τους Ευρωπαίους ηγέτες ως «αδύναμους», μερικές φορές «έξυπνους», αλλά και «ηλίθιους». Αποκάλεσε δε, τον Ζελένσκι «Π. Τ. Μπάρνουμ» -σόουμαν και πολιτικού του 19ου αιώνα, γνωστού στην άλλη άκρη του Ατλαντικού ως «πρίγκιπα των τσαρλατάνων».

Χριστουγεννιάτικο τελεσίγραφο

Ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε στο Κίεβο ένα -νέο- χριστουγεννιάτικο τελεσίγραφο. Μια «τεχνητή» ημερομηνία που δημιουργεί μια αίσθηση επείγοντος. Πάντως, δεν είναι το πρώτο τελεσίγραφο που διατυπώνει ο Αμερικανός πρόεδρος. Το ίδιο είχε πράξει και πριν την Ημέρα των Ευχαριστιών, στα τέλη του Νοεμβρίου. 

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ολεξάντρ Μερέζκο, πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ουκρανικού Κοινοβουλίου, «αν ο Τραμπ μας εγκαταλείψει, θα γίνει ένας σύγχρονος Τσάμπερλεν [Βρετανός πρωθυπουργός που υπέγραψε τις συμφωνίες του Μονάχου]».

Με πληροφορίες από Le Monde, Politico