Ο Ιρανός πρόεδρος, Εμπραχίμ Ραΐσι, έχασε τη ζωή του κατά τη συντριβή του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαινε, επιστρέφοντας από επίσημη επίσκεψη σε περιοχή στα σύνορα του Ιράν με το Αζερμπαϊτζάν.

Ο υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν επέβαινε επίσης στο ελικόπτερο και θεωρείται νεκρός, μαζί με τον επικεφαλής της προεδρικής φρουράς Μεχντί Μουσαβί, τον κυβερνήτη του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν Μαλέκ Ραχμάτι, τον εκπρόσωπο του Ιρανού ανώτατου ηγέτη στο Ανατολικό Αζερμπαϊτζάν Μοχάμαντ Αλί Αλε-Χασέμ και τον πιλότο, τον συγκυβερνήτη και το πλήρωμα του ελικοπτέρου.

BREAKING: TRANSFERRING OF BODIES FROM HELICOPTER CRASH INVOLVING IRAN PRESIDENT RAISI pic.twitter.com/b8J78VC0S0

— Sulaiman Ahmed (@ShaykhSulaiman) May 20, 2024

Το Ιράν κήρυξε πενθήμερο πένθος, ενώ ο Μοχάμαντ Μοχμπέρ διορίστηκε προσωρινός επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας και εντός 50 ημερών θα πρέπει να διεξαχθούν προεδρικές εκλογές για την ανάδειξη του διαδόχου του Ραΐσι, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα.

Οι καιρικές συνθήκες

Σχετικά με τα αίτια του δυστυχήματος, στα ιρανικά Μέσα γίνεται λόγος για «κακές καιρικές συνθήκες» που επικρατούσαν στην περιοχή τη στιγμή της συντριβής, ενώ δεν υπήρξε η παραμικρή νύξη από την Τεχεράνη ότι πίσω από το περιστατικό υπάρχει εγκληματική ενέργεια.

Επίσης, δεν υπήρξε η παραμικρή υπόνοια ισραηλινής εμπλοκής, που θα μπορούσε να βυθίσει την περιοχή σε νέα κρίση.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι από την πλευρά τους, ενημερώνουν τα τοπικά ειδησεογραφικά πρακτορεία ότι η χώρα δεν έχει εμπλοκή στον θάνατο του Ιρανού προέδρου.

Εχει περάσει μόλις ένας μήνας από τότε που ο μακροχρόνιος σκιώδης πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών ήρθε στο φως, αφού το Ιράν εκτόξευσε εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους προς στόχους στο Ισραήλ, απαντώντας σε επίθεση στο συγκρότημα της πρεσβείας του στη Δαμασκό για την οποία κατηγόρησε το Ισραήλ.

Εκτοτε, η περιφερειακή κλιμάκωση φαίνεται πως έχει αποφευχθεί, ωστόσο ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και των «πληρεξουσίων» του Ιράν σε Γάζα και Λίβανο έχουν αυξήσει την πίεση.

Oι εσωτερικοί εχθροί του προέδρου

Ο πρόεδρος Ραΐσι είχε πολλούς εχθρούς. Πίσω στη δεκαετία του ’80, υπέγραψε ουσιαστικά τα εντάλματα θανάτου για χιλιάδες αντιφρονούντες, κυρίως αριστερούς.

Ηταν πρόεδρος από το 2021 και κατά τη διάρκεια της θητείας του «σφράγισε» τη μαζική καταστολή κινημάτων που ξέσπασαν στο εσωτερικό.

Προοριζόταν να αναλάβει την κορυφαία θέση του Ανώτατου Ηγέτη, και οι επίδοξοι αντίπαλοί του, ενδεχομένως θα ήθελαν να τον βγάλουν από τη μέση. Ωστόσο, δεν υπάρχει τίποτα που θα μπορούσε να αποδεικνύει ενδεχόμενη εμπλοκή επίδοξου διαδόχου του στο δυστύχημα.

Σύμφωνα με άλλες αναφορές, λόγω των πολυετών κυρώσεων, η συντήρηση των ιρανικών αεροσκαφών είναι πλημμελής, επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα για προμήθειες νέων ανταλλακτικών και νέων αεροσκαφών και ελικοπτέρων.

Τι γνωρίζουμε για το ελικόπτερο

Σύμφωνα με τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, το ελικόπτερο που μετέφερε τον πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών ήταν ένα Bell 212.

Δεν είναι σαφές πόσο παλιό ήταν, ωστόσο είναι γνωστό ότι το μοντέλο αναπτύχθηκε για τον καναδικό στρατό τη δεκαετία του 1960 (οι αμερικανικές και διεθνείς κυρώσεις άρχισαν να επιβάλλονται μετά την ιρανική επανάσταση του 1979).

Τα ελικόπτερα κατασκευάστηκαν από την αμερικανική Bell Helicopter και χρησιμοποιήθηκαν ευρέως από κυβερνητικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών υπηρεσιών ασφαλείας και της αστυνομίας της Ταϊλάνδης.

Το ναυτικό και η πολεμική αεροπορία του Ιράν διαθέτουν συνολικά δέκα, σύμφωνα με τον κατάλογο World Air Forces 2024 της FlightGlobal, ωστόσο δεν είναι γνωστό πόσα έχουν διατεθεί στην ιρανική κυβέρνηση.

Χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ανθρώπων και φορτίων, και υπάρχει επίσης η δυνατότητα εξοπλισμού τους με όπλα για μάχη.

Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA ανέφερε ότι το ελικόπτερο που μεταφέρει τον πρόεδρο, έχει δυνατότητα μεταφοράς έξι επιβατών και δύο μελών πληρώματος.

Σύμφωνα με το μη κερδοσκοπικό Ιδρυμα Ασφάλειας Πτήσεων, η πιο πρόσφατη συντριβή ενός Bell 212 καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2023, στα ανοικτά των ακτών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Το τελευταίο περιστατικό στο Ιράν καταγράφηκε τον Απρίλιο του 2018, όταν Bell 212 μετέφερε ασθενή που είχε υποστεί καρδιακή προσβολή.

Το χρονικό του δυστυχήματος

• Ο πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραΐσι συμμετείχε σε τελετή στα σύνορα Ιράν – Αζερμπαϊτζάν για τα εγκαίνια φράγματος με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ.
• Οι πρώτες αναφορές για τη συντριβή του ελικοπτέρου ήρθαν το βράδυ της Κυριακής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ακολούθησαν αναφορές στην κρατική τηλεόραση για «αναγκαστική προσγείωση» του ελικοπτέρου όπου επέβαινε ο πρόεδρος Ραΐσι, ενώ κατευθυνόταν προς την πόλη Ταμπρίζ.
• Οι τουρκικές Αρχές έδωσαν στη δημοσιότητα υλικό από drone που έδειχνε φωτιά, με υπόνοιες ότι επρόκειτο για συντρίμμια ελικοπτέρου. 
• Ιρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι οι κακές καιρικές συνθήκες και το ορεινό έδαφος εμπόδισαν τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
• Πολλές χώρες προσφέρθηκαν να βοηθήσουν στη διάσωση, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, της Τουρκίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας.