Βασίλης Κωστούλας

Aλλο το ΝΑΤΟ, άλλο το SAFE. Αυτό υπαινίσσεται η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μαλτέζα Ρομπέρτα Μέτσολα, σχολιάζοντας το αίτημα συμμετοχής της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή άμυνα. Μιλώντας αποκλειστικά στην «Κ», χαρακτηρίζει μεν την Aγκυρα «πολύτιμο εταίρο του ΝΑΤΟ», διευκρινίζει όμως ότι η Ε.Ε. «έχει τον δικό της ρόλο να διαδραματίσει» τόσο στην ενίσχυση της άμυνας όσο και στην προστασία της δημοκρατίας. «Θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς σχετικά με το πού το παρακάναμε», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Μέτσολα σχετικά με το project της βιωσιμότητας, τονίζοντας ότι η μεταρρύθμιση της απλοποίησης των διαδικασιών στοχεύει στο να παραμείνει η Ευρώπη ανοιχτή για τις επιχειρήσεις: «πρέπει να τους δώσουμε χρόνο και χώρο». Απαντώντας σε ερώτηση με αφορμή την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπογραμμίζει ότι ο προϋπολογισμός για την περίοδο 2027-2032 θα πρέπει να αξιοποιήσει ευρύτερα τα κατάλληλα διδάγματα και να διασφαλίσει ότι θα ελέγχεται «πού καταλήγουν τα χρήματα».

– Παρότι το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της Ε.Ε. αποτελεί πλέον κοινή παραδοχή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφράζονται διαφωνίες ως προς τη μεταρρύθμιση της απλοποίησης των διαδικασιών για τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων. Ποιος δεν θέλει να μειωθεί η γραφειοκρατία και γιατί;

– Θεωρώ ότι αυτή είναι μια στιγμή απολογισμού για την Ευρώπη. Θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς σχετικά με το πού το παρακάναμε και πού έχουμε κάνει λάθος. Αλλά και να συνεχίσουμε αυτό που έχουμε κάνει σωστά. Oπου χρειάζεται να αλλάξουμε πορεία, θα πρέπει να αλλάξουμε πορεία. Αυτό ακριβώς είναι το νόημα της προσπάθειάς μας για απλοποίηση. Στην ουσία, το ζήτημα είναι αν θα διατηρήσουμε την Ευρώπη ανοιχτή για τις επιχειρήσεις. Αυτό περιμένει ο κόσμος από εμάς. Το μήνυμα από τις ευρωπαϊκές εκλογές πέρυσι ήταν πολύ σαφές σε αυτό. Θα πρέπει να προσαρμοστούμε στον κόσμο όπως είναι σήμερα. Αλλιώς θα χάσουμε όλοι.

Γι’ αυτό πέρυσι, το Κοινοβούλιο ζήτησε να καθοριστούν τα επόμενα χρόνια από μια ισχυρή ατζέντα απλοποίησης. Για να γίνει η ζωή ευκολότερη και απλούστερη για τους ανθρώπους και για τις επιχειρήσεις. Επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι θα συνεχίσουμε να τηρούμε αυτήν την υπόσχεση. Πρέπει να δώσουμε στις επιχειρήσεις μας τον χρόνο και τον χώρο να κάνουν αυτό που ξέρουν καλύτερα: Να προχωρήσουν την Ευρώπη μπροστά, παραμένοντας μπροστά από τη στροφή αντί να μένουν πίσω της.

– Μια άλλη μορφή στρατηγικής αυτονομίας για την Ευρώπη είναι ασφαλώς η αναβάθμιση της άμυνάς της. Μέχρι στιγμής, βλέπουμε ότι η Ευρώπη αυξάνει τις αγορές στρατιωτικού εξοπλισμού από τις ΗΠΑ για την Ουκρανία. Μήπως κινδυνεύει η Ε.Ε. να γίνει στο τέλος της ημέρας ακόμη πιο εξαρτημένη από τις ΗΠΑ;

– Θα πρέπει πρώτα να παραδεχτούμε ότι για πολύ καιρό η Ευρώπη βασιζόταν υπερβολικά σε άλλους για την ασφάλειά της. Είναι καιρός να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη. Τα δύο τρίτα των Ευρωπαίων πολιτών αναμένουν από την Ευρώπη να αναβαθμίσει την άμυνα και πρέπει να το πετύχουμε. Αυτό σημαίνει περισσότερες επενδύσεις, περισσότερη παραγωγή και καλύτερη συνεργασία για την ενίσχυση της αμυντικής μας βιομηχανίας. Και να που η Ευρώπη προχωράει. Προχωράμε για να επιτύχουμε τον νέο στόχο του ΝΑΤΟ (5% του ΑΕΠ για την άμυνα). Πέρυσι τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. αύξησαν τις αμυντικές δαπάνες κατά 19% σε σύγκριση με το 2023.

Επίσης, μόλις υιοθετήσαμε το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας για να αυξήσουμε την παραγωγή στην Ευρώπη. Συνοδεύεται από ένα είδος αρχής «αγοράστε ευρωπαϊκά», διασφαλίζοντας ότι τουλάχιστον 65% των εξαρτημάτων προέρχονται από την Ε.Ε. για να πληρούν τις προϋποθέσεις. Πρόκειται για την οικοδόμηση πραγματικής στρατηγικής αυτονομίας, ώστε η Ευρώπη να μπορεί να ενεργεί ανεξάρτητα όταν χρειάζεται, ενώ παράλληλα εξακολουθούμε να συνεργαζόμαστε με τους συμμάχους μας.

– Στο μεταξύ, η Τουρκία έχει εκφράσει την πρόθεσή της να ενταχθεί στο πρόγραμμα SAFE. Ωστόσο η Ελλάδα εγείρει αντιρρήσεις, επικαλούμενη το casus belli της Aγκυρας εναντίον ενός κράτους-μέλους της Ε.Ε. Ποια είναι η προσέγγισή σας στο θέμα; Πιστεύετε ευρύτερα ότι η Τουρκία πρέπει να ενταχθεί στην ευρωπαϊκή άμυνα;

– Εκτιμάμε την αξία μιας εποικοδομητικής σχέσης με την Τουρκία. Το ΝΑΤΟ θα είναι πάντα η ραχοκοκαλιά της συλλογικής μας άμυνας και εντός του ΝΑΤΟ η Τουρκία είναι ένας πολύτιμος εταίρος. Αλλά η Ε.Ε. έχει τον δικό της ρόλο να διαδραματίσει στην ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων όπως και στην προστασία της δημοκρατίας, με τρόπο που θα συμπληρώνει το ΝΑΤΟ.

– Σε ένα άλλο θέμα, η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Ελλάδα αναδεικνύει ουσιαστικά αδυναμίες στις διαδικασίες διαχείρισης των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Τι μπορούν να κάνουν αφενός τα ευρωπαϊκά όργανα και αφετέρου τα ίδια τα κράτη-μέλη ώστε να θωρακίσουν τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων;

– Η διαφάνεια, η λογοδοσία και η προστιθέμενη ευρωπαϊκή αξία είναι ακριβώς τα στοιχεία στα οποία θα επικεντρωθεί το Κοινοβούλιο στις συζητήσεις για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ε.Ε. (2027-2032). Η όλη ιδέα πίσω από αυτόν τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό είναι ότι μπορούμε ακριβώς να αξιοποιήσουμε συλλογικά τα χρήματά μας καλύτερα, διασφαλίζοντας ότι δαπανώνται εκεί όπου χρειάζονται και πως ελέγχουμε πού καταλήγουν τα χρήματα. Τόσο τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα όσο και τα κράτη-μέλη μοιράζονται την ευθύνη για να διαφυλάξουν τα χρήματα των φορολογουμένων.

Το Κοινοβούλιο θα επιμείνει σε μια δομή προϋπολογισμού που θα διασφαλίζει τη διαφάνεια και την κοινοβουλευτική λογοδοσία. Πρέπει, επίσης, να αντλήσουμε τα διδάγματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID. Ως το όργανο που είναι υπεύθυνο για τον προϋπολογισμό και τη διάθεσή του, το Κοινοβούλιο λαμβάνει αυτή την ευθύνη πολύ σοβαρά και εμείς θα κάνουμε τη δουλειά μας.