Με την πρώτη ανάγνωση, το μήνυμα υποστήριξης του Ντόναλντ Τραμπ προς το Κίεβο μοιάζει υπερβολικό: «Νομίζω ότι η Ουκρανία, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, είναι σε θέση να πολεμήσει και να ΚΕΡΔΙΣΕΙ όλα τα εδάφη της», δήλωσε στο Truth Social αργά χθες, Τρίτη.

Η αποτυχία της Ρωσίας να κερδίσει τον πόλεμο σε μόλις μία εβδομάδα έκανε τη χώρα «να μοιάζει με “χάρτινη τίγρη”», συνέχισε ο Αμερικανός πρόεδρος, ενθαρρύνοντας παράλληλα το Κίεβο: «Αυτή είναι η ώρα για την Ουκρανία να δράσει».

Τι οδήγησε, λοιπόν, σε αυτή τη δραματική μετατόπιση; Το Playbook του Politico παρουσιάζει τις τρεις επικρατέστερες θεωρίες πίσω από τη φαινομενική στροφή 180 μοιρών του Τραμπ.

Τις συνοδεύει, δε, από ισάριθμα σχόλια σκεπτικισμού, προερχόμενα από αξιωματούχους και διπλωμάτες της Ε.Ε., οι οποίοι μίλησαν στο Μέσο υπό τον όρο της ανωνυμίας.

1η Θεωρία

Ο Ζελένσκι ήταν ο τελευταίος που μίλησε στον Τραμπ (και πέτυχε τη «στροφή»): Η ανάρτηση του Τραμπ έγινε αμέσως μετά την κατ’ ιδίαν συνάντησή του με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη Νέα Υόρκη. Ο Ουκρανός πρόεδρος έσπευσε να ευχαριστήσει τον Τραμπ (πήρε το μάθημα από το Οβάλ Γραφείο, σχολιάζει το δημοσίευμα) και να επαινέσει την «παραγωγική τους συνάντηση», κατά την οποία συζήτησαν τη νέα πρωτοβουλία του ΝΑΤΟ για την αγορά αμερικανικών όπλων για την Ουκρανία.

Ο αντίλογος

Αν και πρόκειται για την «πιο ξεκάθαρη» έκφραση φιλίας προς την Ουκρανία μέχρι στιγμής, ανέφερε αξιωματούχος της Ε.Ε. που βρισκόταν στη Νέα Υόρκη, για τον Τραμπ αρκεί «πάντα μόλις ένα τηλεφώνημα στον Πούτιν» για να αναιρεθούν όλα.

2η Θεωρία

Η προσέγγιση της Ευρώπης στο εμπόριο, στις αμυντικές δαπάνες κ.λπ. αποδίδει καρπούς (και επίσης η Φον ντερ Λάιεν είχε συναντηθεί με τον Τραμπ και τα κατάφερε): Είτε υπογράφοντας μία «ασύμμετρη» εμπορική συμφωνία είτε αποκαλώντας τον Τραμπ «μπαμπά», οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν κάνει τα πάντα για να δείξουν στον Τραμπ πόσο ισχυρός είναι. Και αυτό τελικά έχει ως αποτέλεσμα κάποια επιρροή, υποστήριξε αξιωματούχος της Ε.Ε. Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν βρίσκεται πλέον σε τακτική τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ, σημείωσε ο αξιωματούχος. Οι δύο είχαν μία «σε βάθος» συζήτηση σχετικά με τον τελευταίο γύρο κυρώσεων της Ε.Ε. εις βάρος της Ρωσίας την Τρίτη, με τον Αμερικανό πρόεδρο να δείχνει επίσης ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μέτρα που στοχεύουν κινεζικά περιουσιακά στοιχεία.

Ο αντίλογος

Πρέπει να κρίνουμε τον Τραμπ από τις πράξεις και όχι από τα λόγια του, ανέφερε διπλωμάτης στο Playbook: «Αν επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία, τότε η Φον ντερ Λάιεν μπορεί να πανηγυρίσει μία νίκη».

3η Θεωρία

Ο Τραμπ είναι μετρ της «στρατηγικής ασάφειας». Ο νέος τόνος του υπονοεί ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο κατακτώντας ακόμη και περισσότερα εδάφη από πριν. Το φιλοευρωπαϊκό μήνυμα –και η υποτίμηση της ρωσικής ισχύος– μοιάζουν ακόμη πιο εντυπωσιακά, δεδομένης της αντίθεσης με αντίστοιχα σχόλιά του μόλις λίγες ώρες νωρίτερα.

Κατά τη διάρκεια της επίσημης ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ο Τραμπ είχε καταδικάσει άλλα μέλη του ΝΑΤΟ επειδή συνέχιζαν να αγοράζουν ρωσικά καύσιμα: «Σκεφτείτε το: Χρηματοδοτούν τον πόλεμο εναντίον του εαυτού τους. Ποιος στο καλό έχει ξανακούσει κάτι τέτοιο;».

Ο αντίλογος

Δεν χρειάζεται καν διπλωματική οπτική για αυτό, σύμφωνα με το Playbook. Ο ίδιος ο κορυφαίος απεσταλμένος του Τραμπ «υπονόμευε» το μήνυμα υπέρ της Ουκρανίας λίγες ώρες μετά την ανάρτηση. Οπως αναφέρει το CNN, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι ο πόλεμος «δεν μπορεί να τερματιστεί στρατιωτικά». Και σε κάθε περίπτωση, παρά τους επαίνους του για την Ουκρανία, με τη νέα του ανάρτηση, ο Τραμπ δεν προέβη σε καμία νέα δέσμευση από πλευράς ΗΠΑ.

Για την ιστορία: Η Βουδαπέστη δήλωσε στον Guardian ότι δεν θα εγκαταλείψει το ρωσικό πετρέλαιο, παρά την κριτική του Τραμπ, προστίθεται στο δημοσίευμα.

Μεταξύ ενθουσιασμού και σκεπτικισμού οι Ευρωπαίοι

Οι αξιωματούχοι της Ε.Ε., καθώς προσπαθούσαν να «αποκωδικοποιήσουν» το μήνυμα Τραμπ, βρέθηκαν… παγιδευμένοι μεταξύ ενθουσιασμού και σκεπτικισμού, αναφέρει σε άλλο εκτενές δημοσίευμά του το Politico.

Κάποιοι επισήμαναν πως ο Τραμπ αλλάζει συχνά τη θέση του. Μπορεί εύκολα να το επαναλάβει εάν μεσολαβήσει μία αρκετά «πειστική» τηλεφωνική συνομιλία με άλλον ηγέτη. Πρόκειται για μια κατάσταση που καθιστά πιο δύσκολο για τους Ευρωπαίους να διαμορφώσουν σαφή στάση για τον συνεχιζόμενο πόλεμο. Ιδίως μετά τις πρόσφατες προκλήσεις στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο.

Δεδομένης της ευμετάβλητης στάσης του Αμερικανού προέδρου, οι άμεσες αντιδράσεις της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας για τον αιχμηρό νέο τόνο του Τραμπ σηματοδότησαν από τη μία τον ενθουσιασμό τους και από την άλλη τις επιφυλάξεις τους.

«Είναι η πιο δύσκολη μέχρι στιγμής», αστειεύτηκε αξιωματούχος της Ε.Ε. που βρισκόταν στη Νέα Υόρκη, αναφερόμενος στο φιλοουκρανικό ύφος της ανάρτησης του Τραμπ. «Αλλά αρκεί πάντα μόνο ένα τηλεφώνημα με τον Πούτιν για να χαθεί η όποια πρόοδος», σχολίασε ο ίδιος.

Ο Τραμπ έδωσε μια ιδέα για την αλλαγή στον τρόπο που αντιμετωπίζει τη σύγκρουση κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Εξέφρασε, στην εν λόγω συνάντηση, την απογοήτευσή του για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

«Νόμιζα ότι αυτός θα ήταν ο πόλεμος που θα σταματούσα ευκολότερα από κάθε άλλον λόγω της σχέσης μου με τον Πούτιν, αλλά δυστυχώς αυτή η σχέση δεν σήμαινε τίποτα τελικά», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.

Ο Τραμπ στο ίδιο πνεύμα, κατά την επίσημη ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ νωρίτερα χθες, Τρίτη, έκανε λόγο για αποτυχία του Πούτιν να κερδίσει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, καθώς και για «κακή εικόνα της Ρωσίας». Στη συνέχεια, ανέβασε περισσότερο τον τόνο απαντώντας «ναι» όταν ρωτήθηκε αν οι χώρες του ΝΑΤΟ θα πρέπει να καταρρίπτουν ρωσικά αεροσκάφη που παραβιάζουν τον εναέριο χώρο τους, κάτι που γίνεται ολοένα πιο συχνά.

«Χαιρετίζω τα σχόλια του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών πριν από λίγες ώρες, τα οποία σηματοδοτούν προοδευτική αποδυνάμωση της ρωσικής οικονομίας», δήλωσε ο Μακρόν. «Και χαιρετίζω το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος πιστεύει στην ικανότητα της Ουκρανίας όχι μόνο να αντέξει, αλλά και να επιβάλει σεβασμό των δικαιωμάτων της».

Για τους Ευρωπαίους, οι οποίοι εδώ και μήνες προσπαθούν να πείσουν τον Τραμπ ότι ο Πούτιν φέρει πλήρη ευθύνη για τον πόλεμο, η φαινομενική αλλαγή στάσης αποτέλεσε ένα είδος δικαίωσης, αλλά με αρκετούς «αστερίσκους».

Μιλώντας σε δημοσιογράφους έξω από το κτίριο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η κορυφαία διπλωμάτης της Ευρώπης Κάγια Κάλας φάνηκε να χαιρετίζει την ανάρτηση του Τραμπ, κάνοντας λόγο για ένδειξη αλλαγής στάσης. «Εκανε πολύ ισχυρή δήλωση που ανάλογή της δεν είχαμε ξανακούσει, οπότε έδειξε ότι αντιλαμβανόμαστε με τον ίδιο τρόπο τα πράγματα», ανέφερε.

Η Φον ντερ Λάιεν, η οποία συναντήθηκε με τον Τραμπ λίγες ώρες πριν από την ανάρτησή του στο Truth Social, επέμεινε πως «ο Τραμπ έχει απόλυτο δίκιο» ως προς το ότι η Ευρώπη πρέπει να αποεπενδύσει από τη ρωσική ενέργεια. «Εργαζόμαστε για αυτό», τόνισε.

Μεταξύ έκπληξης και πανηγυρισμών, πάντως, αρκετοί αξιωματούχοι και διπλωμάτες της Ε.Ε. δεν έκρυψαν τις επιφυλάξεις τους. Προειδοποίησαν πως η ανάρτηση του Τραμπ μπορεί να μην είναι τίποτα περισσότερο από μία προσπάθεια του Αμερικανού προέδρου να αυξήσει την πίεση στον Πούτιν. Δεν σηματοδοτεί απαραίτητα αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ προειδοποίησαν.

Eπειτα από μήνες προσπαθειών να πειστεί ο Τραμπ να πλήξει την οικονομία της Ρωσίας με δασμούς ή κυρώσεις, στην Ευρώπη δεν υπάρχουν πολλές ελπίδες, σύμφωνα με το Politico. Και η πίστη στα λόγια του Τραμπ, όσο ενθαρρυντικά και αν είναι, έχει εξασθενήσει.

«Ευτυχώς αλλά και δυστυχώς για εμάς, ο Τραμπ άλλα λέει τη μια μέρα και άλλα την επομένη», δήλωσε συνεργάτης του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.

Πηγή: Politico