Η Ρωσία προτίθεται να απαιτήσει ουσιαστικές τροποποιήσεις στο προσχέδιο «ειρηνευτικού σχεδίου» που συμφώνησαν Ουκρανία και ΗΠΑ, αντιμετωπίζοντάς το ως απλή αφετηρία διαπραγμάτευσης και όχι ως τελικό πλαίσιο, σύμφωνα με πηγή προσκείμενη στο Κρεμλίνο την οποία επικαλείται το Bloomberg.

Κατά την ίδια πηγή, η Μόσχα θεωρεί ότι το «σχέδιο των 20 σημείων» «στερείται προβλέψεων που είναι κρίσιμες για τη Ρωσία και αφήνει αναπάντητα πολλά ερωτήματα».

Στις βασικές ρωσικές ενστάσεις περιλαμβάνονται, πρώτον, η απαίτηση για «εγγυήσεις έναντι μελλοντικής ανατολικής επέκτασης του ΝΑΤΟ» και, δεύτερον, η δέσμευση ότι η Ουκρανία θα διατηρήσει ουδέτερο καθεστώς ακόμη και αν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Μόσχα εμφανίζεται επίσης δυσαρεστημένη με την «έλλειψη ορίων» στο μέγεθος των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και στα οπλικά συστήματα που θα μπορεί να διαθέτει, με την απουσία «σαφών διαβεβαιώσεων» για το καθεστώς της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία, καθώς και με το γεγονός ότι το σχέδιο δεν προβλέπει ρητά την άρση των δυτικών κυρώσεων ούτε ρυθμίζει το ζήτημα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στη Δύση.

Η ίδια πηγή περιέγραψε το έγγραφο ως «ένα μάλλον τυπικό ουκρανικό σχέδιο», προσθέτοντας ωστόσο ότι η ρωσική πλευρά «θα το μελετήσει με ψυχραιμία».

Υπενθυμίζεται ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποκάλυψε για πρώτη φορά το περιεχόμενο του σχεδίου των 20 σημείων που έχει συμφωνηθεί με τις ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι το Κίεβο δεν αποδέχεται την απαίτηση εγκατάλειψης της προοπτικής ένταξης στο ΝΑΤΟ, η οποία περιλαμβανόταν σε παλαιότερο προσχέδιο 28 σημείων.

Παράλληλα, ανέφερε ότι το τρέχον σχέδιο δεν προβλέπει άρση των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, σημειώνοντας όμως ότι η Ουάσιγκτον προτίθεται να τις χαλαρώσει σταδιακά μετά το τέλος του πολέμου.

Τι περιλαμβάνει το σχέδιο

Το σχέδιο περιλαμβάνει τα ακόλουθα σημεία: επιβεβαίωση της κυριαρχίας της Ουκρανίας, συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας με παρακολούθηση κατά μήκος της γραμμής επαφής, δηλαδή του μετώπου, (χωρίς λεπτομέρειες) και εγγυήσεις ασφαλείας (και πάλι, δεν παρέχονται λεπτομέρειες).

Η δύναμη των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων έχει καθοριστεί σε 800.000 άτομα σε καιρό ειρήνης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ και η Ευρώπη παρέχουν στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας σύμφωνα με το Αρθρο 5 του Χάρτη του ΝΑΤΟ.

Το σημείο 6 καλεί τη Ρωσία να δεσμευτεί για μη επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας και της Ευρώπης, ενώ το σημείο 7 καλεί για την ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση σε «κατάλληλη στιγμή» (το τρέχον προσχέδιο δεν καθορίζει ημερομηνία, αλλά η Ουκρανία θέλει να συμπεριληφθεί, αν και η ακριβής ημερομηνία είναι προς το παρόν άγνωστη). Το σημείο 8 καλεί για την παροχή «παγκόσμιου πακέτου βοήθειας» στο Κίεβο, ενώ το σημείο 9 καλεί για τη δημιουργία ενός ταμείου 800 δισ. δολαρίων για την ανοικοδόμηση.

Το σημείο 10 δεσμεύει την Ουκρανία να επιταχύνει τις προσπάθειες για τη σύναψη συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η παράγραφος 11 καθιερώνει το καθεστώς απαλλαγής της Ουκρανίας από πυρηνικά όπλα. Η παράγραφος 12 αφορά τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, αλλά το προσχέδιο αναφέρει ότι η Ουκρανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν καταφέρει να καταλήξουν σε συμβιβασμό σε αυτό το ζήτημα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες φέρονται να προτείνουν κοινή διακυβέρνηση ΗΠΑ – Ρωσίας – Ουκρανίας, με την Ουάσιγκτον να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο.

Η παράγραφος 13 ζητά την εισαγωγή εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα ουκρανικά σχολεία «που προωθούν την ανοχή διαφορετικών πολιτισμών». Αυτό προφανώς θα προστατεύσει τη χρήση της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία.

Εδαφικό

Η παράγραφος 14 ασχολείται με το εδαφικό ζήτημα, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία δεν έχουν επίσης καταφέρει να καταλήξουν σε κοινή θέση σε αυτό το ζήτημα. Η Ουκρανία αρνείται να αποσύρει τα στρατεύματά της από το Ντονμπάς.

Το σημείο είναι ασαφές και σύμφωνα με τους Ουκρανούς έχει διάφορες πιθανές λύσεις:

• Επιλογή 1. «Είμαστε εκεί που είμαστε». Στις περιοχές Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, η γραμμή ανάπτυξης στρατευμάτων από την ημερομηνία αυτής της συμφωνίας είναι μια de facto αναγνωρισμένη γραμμή επαφής, η οποία θα ελέγχεται από διεθνείς δυνάμεις.
• Επιλογή 2. Δημιουργία μιας πιθανής ελεύθερης οικονομικής ζώνης στο Ντονμπάς, η οποία περιλαμβάνει την αποστρατιωτικοποίηση της ζώνης. Η Ουκρανία αντιτίθεται στην απόσυρση των στρατευμάτων της, αλλά, εάν εφαρμοστεί αυτή η επιλογή, υποστηρίζει μια καθολική απόσυρση των δυνάμεων – δηλαδή και των Ρώσων. Αυτή η επιλογή απαιτεί εθνικό δημοψήφισμα στην Ουκρανία για την επικύρωση της συμφωνίας.

Τελικά, αυτό το ζήτημα μπορεί να επιλυθεί σε επίπεδο ηγετών κρατών, σύμφωνα με το Κίεβο.

Οι τελικές ρήτρες περιέχουν τις δεσμεύσεις των μερών να μην αλλάξουν τη συμφωνία με τη βία, προβλέπουν ελευθερία ναυσιπλοΐας στον ποταμό Δνείπερο με την αποστρατιωτικοποίηση του ποταμού Κίνμπερν Σπιτ και προβλέπουν ανταλλαγή κρατουμένων σε βάση «όλοι για όλους».

Η Ουκρανία δεσμεύεται να διεξαγάγει εκλογές «το συντομότερο δυνατό μετά την υπογραφή της συμφωνίας».

Η συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική και η εφαρμογή της θα επιβλέπεται από το Συμβούλιο Ειρήνης, υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ. Μόλις όλα τα μέρη συμφωνήσουν με αυτούς τους όρους, η κατάπαυση του πυρός θα τεθεί αμέσως σε ισχύ.

Δημοσκόπηση στη Ρωσία: Η πλειονότητα αναμένει το τέλος του πολέμου το 2026

Η πλειονότητα των Ρώσων εκτιμά ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα ολοκληρωθεί το 2026, σύμφωνα με κρατική δημοσκόπηση του ινστιτούτου VTsIOM, ένδειξη ότι το Κρεμλίνο ενδέχεται να «τεστάρει» τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης ενόψει πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας, καθώς εντείνονται οι διπλωματικές προσπάθειες.

Κατά την ετήσια παρουσίαση του οργανισμού, ο αναπληρωτής επικεφαλής του VTsIOM, Μιχαήλ Μαμόνοφ, ανέφερε ότι το 70% των 1.600 ερωτηθέντων θεωρεί το 2026 πιο «επιτυχημένη» χρονιά για τη Ρωσία σε σχέση με το 2025, ενώ για το 55% αυτή η προσδοκία συνδέεται άμεσα με τον πιθανό τερματισμό αυτού που η Μόσχα αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία.

«Ο βασικός λόγος αισιοδοξίας είναι η πιθανή ολοκλήρωση της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης και η επίτευξη των διακηρυγμένων στόχων, σύμφωνα με τα εθνικά συμφέροντα που έχει θέσει ο πρόεδρος», δήλωσε ο κ. Μαμόνοφ.

Σε προηγούμενες αντίστοιχες έρευνες, το VTsIOM υπογράμμιζε τη συσπείρωση της ρωσικής κοινωνίας γύρω από τον Βλαντιμίρ Πούτιν και τους στρατιωτικούς στόχους του, χωρίς ωστόσο να παραθέτει ποσοστά για το πόσοι Ρώσοι ανέμεναν το τέλος του πολέμου.

Ο πραγματικός βαθμός κόπωσης της ρωσικής κοινωνίας από τη σύγκρουση παραμένει δύσκολο να αποτιμηθεί, καθώς το κράτος επιβάλλει αυστηρούς περιορισμούς σε κάθε μορφή διαφωνίας.

Ο κ. Μαμόνοφ απέδωσε τις προσδοκίες για ειρήνη στη συνεχιζόμενη ρωσική επίθεση, στην απροθυμία των ΗΠΑ να συνεχίσουν απεριόριστα τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας και στην αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ενωσης να υποκαταστήσει πλήρως την αμερικανική στήριξη σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο.

Μετά τον τερματισμό των εχθροπραξιών, πρόσθεσε, προτεραιότητες θα είναι η επανένταξη των βετεράνων και η ανοικοδόμηση των περιοχών της Ουκρανίας που τελούν υπό ρωσικό έλεγχο, καθώς και των ρωσικών παραμεθόριων περιοχών.

Την ίδια ώρα, ανεξάρτητη δημοσκόπηση του Levada Center, το οποίο έχει χαρακτηριστεί «ξένος πράκτορας» από τις ρωσικές αρχές, δείχνει ότι το 66% των Ρώσων στηρίζει την έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών, το υψηλότερο ποσοστό από την έναρξη του πολέμου.

Πηγή: Bloomberg, Ukrinform, Reuters