Γιώργος Σκαφιδάς

Ο Εμανουέλ Μακρόν μπορεί να βγήκε πολιτικά «ζωντανός» μέσα από τις προεδρικές εκλογές του περασμένου Απριλίου εξασφαλίζοντας μια νέα πενταετή θητεία στην εξουσία, ωστόσο η ανακούφιση που τείνει να συνοδεύει κάθε νίκη δεν επρόκειτο να κρατήσει πολύ για τον 44χρονο Γάλλο ηγέτη.

Μακρόν, Μελανσόν και Λεπέν: οι τρεις πρωταγωνιστές του πρώτο γύρου των προεδρικών εκλογών του Απριλίου βρέθηκαν να κοντράρονται δύο μήνες μετά, για τις έδρες στη γαλλική εθνοσυνέλευση, με τα εκλογικά αποτελέσματα ωστόσο αυτήν τη φορά να αποτυπώνουν τάσεις όχι πολιτικής συνέχειας αλλά ρήξης και αναδιαμόρφωσης του πολιτικού τοπίου. Ενός πολιτικού τοπίου το οποίο εισέρχεται, πια, σε… αχαρτογράφητα νερά στη Γαλλία.

Άβολες συγκατοικήσεις

Τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών, που πραγματοποιήθηκαν σε δύο γύρους – στις 12 και 19 Ιουνίου – έρχονται πια να ανακατέψουν την τράπουλα σε βάρος της πολιτικής «παράδοσης» που ήθελε τον νικητή των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία να επικρατεί παράλληλα και στην εθνοσυνέλευση ελέγχοντας την πλειοψηφία, χωρίς δηλαδή να υποχρεώνεται σε πολιτικά άβολες «συγκατοικήσεις» με πρωθυπουργούς από αντίπαλες πολιτικές δυνάμεις (αν και υπάρχει το προηγούμενο της συγκατοίκησης Μιτεράν – Σιράκ την περίοδο 1986 – 1988, Μιτεράν – Μπαλαντίρ την περίοδο 1993 – 1995 και Σιράκ – Ζοσπέν την περίοδο 1997 – 2002, με την υποσημείωση ωστόσο ότι αυτές οι παλαιότερες συγκατοικήσεις προηγούνταν της συνταγματικής μεταρρύθμισης του 2000).

REUTERS/Gonzalo Fuentes

Σύμφωνα όσα έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του γαλλικού υπουργείου Εσωτερικών:

• Ο συνασπισμός Ensemble! (Μαζί!), των δυνάμεων που συντάχθηκαν με τον Μακρόν, εξασφαλίζει 245 έδρες σε σύνολο 577
• Ο συνασπισμός NUPES, εκείνων που ενώθηκαν υπό την ηγεσία του 70χρονου Ζαν Λικ Μελανσόν, 131 έδρες
• Ο Εθνικός Συναγερμός (RN) της Μαρίν Λεπέν – μόνος, χωρίς να έχει ενωθεί με άλλες δυνάμεις – 89 έδρες
• Και η παράταξη των κεντροδεξιών Ρεπουμπλικάνων (το πάλαι ποτέ UMP των Σαρκοζί και Σιράκ) 61 έδρες

Σύμφωνα με όσα έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Le Monde, τα τελικά νούμερα διαμορφώνονται ελαφρώς διαφορετικά ως προς τις συμπράξεις, με την Ensemble! να τοποθετείται στις 246 έδρες, τη NUPES στις 142 έδρες και τους Ρεπουμπλικάνους μαζί την Union des Démocrates et des Indépendants (UDI) στις 64.

Συμπεράσματα 

Εκ πρώτης όψεως, θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς πως:

• Η φθορά για τις δυνάμεις που πρόσκεινται στον Μακρόν είναι «συντριπτική», καθώς εκείνος δεν κατάφερε ούτε καν να προσεγγίσει την πλειοψηφία των (τουλάχιστον 289) εδρών στην Εθνοσυνέλευση, ενώ παράλληλα είδε και κάποιους από τους υπουργούς του που είχαν θέσει υποψηφιότητα να ηττώνται στην κάλπη.
• Η φθορά είναι όμως αισθητή και για την άλλοτε κυβερνώσα κεντροδεξιά (γύρω από τους Ρεπουμπλικάνους – πρώην UMP) που είδε τις έδρες της να μειώνονται σημαντικά, σχεδόν στο μισό, από περισσότερες από εκατό που ήταν σε περίπου 60.
• Η άνοδος για τον Μελανσόν είναι, στον αντίποδα, εντυπωσιακή, όχι μόνο επειδή εκείνος πολλαπλασίασε τις έδρες του αλλά και επειδή τις πολλαπλασίασε έχοντας εν τω μεταξύ προσελκύσει και άλλες παρατάξεις υπό την δική του ηγετική ομπρέλα, λειτουργώντας έτσι ως νέος (αδιαφιλονίκητος;) πόλος στον χώρο της γαλλικής αριστεράς.
• Η άνοδος της Λεπέν είναι ωστόσο εκείνη που συγκλονίζει, καθώς μιλάμε για ένα κόμμα που, ενώ είχε αρχικά επτά – και εν συνεχεία οχτώ – έδρες στη βουλή, πλέον ανεβαίνει στις… 89… δεκαπλασιάζοντας τη δύναμή του.  

Σε μια δεύτερη ανάγνωση, ωστόσο, θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς και τα εξής:

Τα μεγάλη κέρδη για τον Μελανσόν και το μπλοκ της Αριστεράς δεν μεταφράστηκαν τελικώς, αν και υψηλά, σε κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αντιθέτως, οι 131 ή 142 έδρες του NUPES απέχουν πολύ από την πλειοψηφία των 289 εδρών, κι αυτό παρά το γεγονός πως μιλάμε για ένωση σειράς κομμάτων (La France Insoumise – LFI, French Communist Party – PCF, Europe Ecology – The Greens – EELV), μεταξύ των οποίων έχουν ενταχθεί (απρόθυμα;) και οι άλλοτε κυβερνώντες Σοσιαλιστές (PS).

Το δύσκολο στοίχημα του Μελανσόν 

Το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι εάν αυτή η σύμπραξη της αριστεράς θα καταφέρει να παραμείνει ενωμένη το προσεχές διάστημα. Υπό αυτήν την έννοια, η πρόταση μομφής που έσπευσε να ανακοινώσει πως θα καταθέσει στις αρχές Ιουλίου η NUPES κατά της κυβέρνησης της Ελιζαμπέτ Μπορν ίσως να είναι και ένας τρόπος προκειμένου εκείνη (η αντιπολιτευόμενη συμμαχία της αριστεράς) να καταφέρει να παραμείνει συσπειρωμένη περιορίζοντας τις όποιες τάσεις αποκλίσεων.

Κατά τα λοιπά, βέβαια, το μεγάλο ερώτημα επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από τον ίδιο τον Μακρόν, τα περιθώρια των κυβερνητικών ελιγμών του οποίου περιορίζονται σημαντικά στην αρχή της δεύτερης πενταετούς θητείας.

Οι βεβαιότητες – όποιες και αν είχαν απομείνει – έχουν πια εξανεμιστεί μέσα σε ένα πολιτικό τοπίο που είναι περισσότερο κατακερματισμένο από ποτέ άλλοτε, όπως σημειώνει σε ανάλυσή της η Mariama Darame για τη Le Monde. 

Η Λεπέν ως αγκάθι που ήρθε για να μείνει 

Ο Μακρόν θα κληθεί, πλέον, από την πλευρά του να βρει νέους συμμάχους στην Εθνοσυνέλευση, πλην όμως οι Ρεπουμπλικάνοι, που είναι πιο κοντά σε εκείνον πολιτικά, διαμηνύουν (προς το παρόν τουλάχιστον) πως θα παραμείνουν στην αντιπολίτευση. Μια εναλλακτική πρακτική διέξοδος για τον Μαρκόν θα ήταν το να μπορεί να εξασφαλίζει κάποιες «ευέλικτες συμμαχίες» κατά περίπτωση, ανάλογα δηλαδή με τις ανάγκες που θα ανακύπτουν κάθε φορά και με τα προς ψήφιση νομοσχέδια, κάτι το οποίο θα τον καθιστούσε βέβαια εξαιρετικά ευάλωτο. 

REUTERS/Pascal Rossignol

Πόσο εφικτό είναι όμως ακόμη και αυτό μέσα σε ένα περιβάλλον οξυνόμενης πόλωσης, με φόντο ένα πολιτικό τοπίο που αναδιαμορφώνεται πάνω στα συντρίμμια της κατάρρευσης άλλοτε κραταιών κομματικών πόλων;       

Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον διαγράφεται δύσβατο για τον 44χρονο Γάλλο πρόεδρο που θα έχει τώρα να αντιμετωπίσει όχι μόνο την αριστερά του Μελανσόν αλλά και (πολύ δε περισσότερο) την ακροδεξιά της Λεπέν, μια ακροδεξιά η οποία θα μπορεί στο εξής, με τη δύναμη που της εξασφαλίζουν οι 89 βουλευτές που διαθέτει, να καταθέτει προτάσεις μομφής, να υψώνει νομοθετικά εμπόδια και να διεκδικεί την προεδρία επιτροπών (βλ. Finance Committee) από τις οποίες κρίνονται πολλά…    

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η πολιτική παράλυση διαφαίνεται πια από πιθανή έως σίγουρη… και μια νέα προσφυγή στις κάλπες… όχι απίθανη.