Γράφει η Ξένια Κουναλάκη

«Διαβάστε βιβλία και διαλύστε τους καταπιεστικούς μηχανισμούς». Αυτό αναγράφεται στο παρκαρισμένο αυτοκίνητο έξω από το Πανεπιστήμιο Μπόντουαν και θα μπορούσε να είναι ένα σύντομο βιογραφικό του διασημότερου –μετά τον Αμερικανό συγγραφέα Ναθάνιελ Χόθορν– αποφοίτου του: του Ζοράν Μαμντάνι. Ο επικρατέστερος νέος δήμαρχος της Νέας Υόρκης εντρύφησε στις αφρικανικές σπουδές στο μικρό liberal arts πανεπιστήμιο, στο Μπρούνσβικ. Στο επονομαζόμενο Vacationland (χώρα των διακοπών) όπως αποκαλείται το Μέιν, η πανέμορφη Πολιτεία της Νέας Αγγλίας, ο Μαμντάνι φοίτησε σε ένα από τα πιο φιλελεύθερα ιδρύματα, το οποίο δέχεται νέους φοιτητές με «ολιστικά» κριτήρια –όχι δηλαδή μόνο με βάση τις επιδόσεις τους στα μαθήματα– και παράλληλα αδιαφορεί αν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τα δίδακτρα. Γόνος μιας διάσημης σκηνοθέτιδος κι ενός καθηγητή διεθνούς εμβελείας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ο 34χρονος υποψήφιος των Δημοκρατικών συμπυκνώνει θεωρητικά όλα τα στερεότυπα που καταλογίζουν οι οπαδοί του Τραμπ στο κόμμα: κοσμοπολίτης, διανοούμενος, ελιτιστής.

Το παράδοξο

Ο Στάθης Γουργουρής, καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Columbia, συνάδελφος δηλαδή του πατρός Μαμντάνι, του οποίου ο γιος, Πέτρος, πήγε στο ίδιο σχολείο με τον Μαμντάνι, θεωρεί βέβαιο ότι αυτά τα επιχειρήματα θα επιστρατευθούν από τους Ρεπουμπλικανούς και τον πρόεδρο των ΗΠΑ για να τον αποδομήσουν. «Προέρχεται μεν από μια κοσμοπολίτικη αντίληψη της κοινωνίας και θα μπορούσαν να τον κατηγορήσουν ότι δεν ξέρει τις αγωνίες του κοσμάκη. Παρ’ όλα αυτά οι πολιτικές του θέσεις αγγίζουν τον κόσμο, όπως και ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί, με ποιους κάθεται να φάει το μεσημέρι στις διάφορες γειτονιές. Είναι ένα ενδιαφέρον παράδοξο».

«Ενα μεγάλο μέρος του μεγάλου κεφαλαίου της πόλης είναι εναντίον του, κυρίως εκείνοι που απασχολούνται στο real estate» και βλέπουν με καχυποψία τις εξαγγελίες του για φθηνή στέγη. «Μπορεί να μην έχει ξανακάνει αυτή τη δουλειά, αλλά είναι ένα πολύ καταρτισμένο παιδί», λέει στην «Κ». Η ηγεσία και το κατεστημένο των Δημοκρατικών τον πολέμησε μέχρι τέλους, αλλά δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει την επιρροή του. Δεν έχει μεγάλους χρηματοδότες και η υποψηφιότητά του είναι μια δοκιμασία κατά πόσον υπάρχει ανεξάρτητη πολιτική, ερήμην μεγάλων συμφερόντων. «Είναι ένας ακέραιος άνθρωπος», λέει με βεβαιότητα ο Στάθης Γουργουρής. «Εχει ευρύτατο ορίζοντα: μπορεί να συνδέσει το τοπικό με το παγκόσμιο. Ξέρει πώς λειτουργεί η διεθνής οικονομία. Είναι πολύ μορφωμένος και δεν έχει ανάγκη από λεφτά. Δεν μπορεί κανείς να τον εξαγοράσει».

Η ενασχόλησή του με την πολιτική τον ενδιέφερε από μικρή ηλικία. Στο σχολείο της Μπανκ Στριτ, ένα προοδευτικό ιδιωτικό στη βορειοδυτική πλευρά του Μανχάταν, εξελέγη πρόεδρος σε μια προσομοίωση προεδρικών εκλογών το 2004. Αν και μόλις 12 ετών, μαθητής στην πρώτη γυμνασίου και με αντιπάλους μεγαλύτερους σε ηλικία, κατάφερε πρώτα να πείσει τις σχολικές αρχές να του επιτρέψουν να θέσει υποψηφιότητα και στη συνέχεια τους άλλους συμμαθητές του να τον ψηφίσουν. Ηταν σαν ένα προοίμιο του αιφνιδιαστικού θριάμβου του στις προκριματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος τον Ιούνιο του 2025 και της διαφαινόμενης επικράτησής του στην αναμέτρηση για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης μεθαύριο.

Του άρεσε πάντα ο κινηματογράφος, ήταν ράπερ με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Mr. Cardamom και είναι εξαιρετικός ηθοποιός, το οποίο φαίνεται και στη σχέση του με τα μίντια. Εχει πλήρη αίσθηση της εικόνας, εξισορροπεί την πολιτική απειρία του με το άμεσο ύφος του μπροστά στον φακό. Γεννημένος στην Ουγκάντα από γονείς με ινδικές ρίζες, έζησε στη Νότιο Αφρική προτού η οικογένειά του μετακομίσει στο «Μεγάλο Μήλο». «Είναι ένας ξένος, που όμως δεν είναι καθόλου ξένος. Αυτό είναι το ενδιαφέρον φαινόμενο», λέει ο Γουργουρής. Αν και μουσουλμάνος με φιλοπαλαιστινιακές απόψεις, εξασφαλίζει τη στήριξη της εβραϊκής κοινότητας της πόλης, ειδικά τους νέους, αριστερούς διανοουμένους, οι οποίοι δεν έχουν την ίδια θέση με τους γονείς τους έναντι του Ισραήλ. Είναι ένα ζήτημα που δεν τον ανησυχεί πλέον, «δεν κομπλάρει όταν του κάνουν σχετικές ερωτήσεις», λέει ο Γουργουρής.

Ο ίδιος ο Μαμντάνι εμφανίζεται έτοιμος να αντιμετωπίσει τον Αμερικανό πρόεδρο, που αποτελεί και το μεγάλο διακύβευμα της αναμενόμενης εκλογής του. Μέλος των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών (DSA), μιας αριστερής οργάνωσης-ομπρέλας, περιθωριακής μέχρι πρότινος που απέκτησε μεγαλύτερη επιρροή μετά την υποψηφιότητα του Μπέρνι Σάντερς για την προεδρία, αποκηρύσσεται συχνά ως «κομμουνιστής» από τον Τραμπ.

Η σχέση με την αστυνομία

Ισως το πιο δύσκολο θέμα που θα κληθεί να διαχειριστεί είναι αυτό της αστυνομίας, γιατί ο δήμαρχος της πόλης είναι εκείνος που την ελέγχει. Στο παρελθόν ο Μαμντάνι είχε ζητήσει αναστολή της χρηματοδότησής της και είχε καταγγείλει την NYPD για ρατσισμό και ομοφοβία. Αφότου έλαβε το χρίσμα του υποψήφιου δημάρχου, όμως, έβαλε νερό στο κρασί του, ανακάλεσε τις παλαιότερες δηλώσεις του και ζήτησε συγγνώμη. Θα υπακούσει, όμως, η εχθρικά διακείμενη, φιλοτραμπική αστυνομία της Νέας Υόρκης αν ο δήμαρχος δώσει, π.χ., εντολή να επιτεθεί στους ομοσπονδιακούς άνδρες του ICE που κάνουν επιχειρήσεις κατά μεταναστών ή της Εθνοφρουράς, την οποία έχει αποστείλει ο Τραμπ;

Και όλα αυτά ενώ η ασφάλεια και η εγκληματικότητα παραμένουν κεντρικά ζητήματα για τους πολίτες της Νέας Υόρκης, καθώς τα τελευταία χρόνια η αποσάθρωση του κοινωνικού κράτους και των κατάλληλων δομών έχει οδηγήσει πολλούς ψυχικά ασθενείς σε δεινές συνθήκες διαβίωσης χωρίς την κατάλληλη υποστήριξη. «Στο μετρό αποφεύγουμε να περπατάμε κοντά στις γραμμές του τρένου γιατί ανησυχούμε ότι κάποιος ψυχικά ασθενής μπορεί να μας σπρώξει», εξηγεί ο Γουργουρής, συμπληρώνοντας ότι αυτό δεν αποτελεί ζήτημα νόμου και τάξης, αλλά κοινωνικής πολιτικής.

Με την 28χρονη συριακής καταγωγής σύζυγό του, Ράμα Ντουβάι, γνωρίστηκε στο dating app Hinge, μια ερωτική ιστορία βγαλμένη από το εγχειρίδιο της ζωής των millennials. Η Ντουβάι, καλλιτέχνις, με το έργο της να έχει παρουσιαστεί ήδη στις σελίδες του περιοδικού New York, έχει αποφασίσει να μην είναι ετερόφωτη, ενώ αποφεύγει να εμφανίζεται στο πλευρό του Ζοράν στη διάρκεια των προεκλογικών του εκδηλώσεων και αρνείται να δώσει συνέντευξη για τις δημοτικές εκλογές ή τον Ζοράν – ακόμη και στους New York Times.