Για σημαντική πρόοδο στις συνομιλίες του Βερολίνου επί του τροποποιημένου αμερικανικού σχεδίου μιλούσαν χθες Ουάσιγκτον και Κίεβο, αν και οι διαφορές δεν φάνηκε να γεφυρώνονται στο κρίσιμο θέμα του εδαφικού παρά τις υποχωρήσεις του Ζελένσκι αναφορικά με το αίτημα ένταξης της χώρας του στο ΝΑΤΟ και την πραγματοποίηση εκλογών.

Μετά την ολοκλήρωση της χθεσινής δεύτερης ημέρας διαβουλεύσεων, ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι οι συζητήσεις με τους Αμερικανούς ήταν «όχι εύκολες, αλλά παραγωγικές». Προηγουμένως, ο επικεφαλής των Ουκρανών διαπραγματευτών, Ρουστέμ Ουμέροφ, γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της χώρας του, είχε ανακοινώσει ότι σημειώθηκε «πραγματική πρόοδος» και ότι η αμερικανική διαπραγματευτική ομάδα «εργάστηκε εξαιρετικά παραγωγικά, για να βοηθήσει την Ουκρανία να πετύχει μια ειρηνευτική συμφωνία που θα αντέξει στον χρόνο».

Για σημαντική πρόοδο έκανε λόγο και ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος εκπροσώπησε τις ΗΠΑ συνοδευόμενος από τον Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρό του Ντόναλντ Τραμπ. Μιλώντας σε δημοσιογράφους, στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι βρισκόμαστε «πιο κοντά παρά ποτέ» στην επίτευξη συμφωνίας.

Αμερικανός αξιωματούχος, που ενημέρωσε δημοσιογράφους μετά το τέλος των συνομιλιών, σχολίασε ότι Ρωσία και Ουκρανία έχουν συμφωνήσει «στο 90% των ζητημάτων», αν και παραμένουν οι διαφορές για το εδαφικό και την τύχη του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια. Επιπλέον, αποκάλυψε ότι η Ρωσία δεν θέτει βέτο για την ένταξη της Ουκρανίας στην Ε.Ε., και ότι συζητήθηκαν εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο τύπου άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Αργότερα, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι Αμερικανοί, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί συμπίπτουν στην ανάγκη να δοθούν «ισχυρές, νομικές και υλικές, εγγυήσεις ασφαλείας» στο Κίεβο και εκτίμησε πως έχει αναπτυχθεί «η πιο ισχυρή δυναμική» για ειρήνευση από την έναρξη του πολέμου.

Την Κυριακή, ο Ζελένσκι έκανε μια σοβαρή υποχώρηση, δηλώνοντας ότι είναι έτοιμος να αποσύρει το αίτημα για ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ εφόσον υπάρξουν ικανοποιητικές εγγυήσεις ασφαλείας. Επιπλέον, επανέλαβε πως είναι πρόθυμος να προκηρύξει εντολές, όπως του ζήτησε στις 9 Δεκεμβρίου ο Ντόναλντ Τραμπ, υπό τον όρο ότι θα υπάρξει κατάπαυση του πυρός ώστε να μπορέσουν να ψηφίσουν οι Ουκρανοί στρατιωτικοί.

Ωστόσο, ανώτατος Ουκρανός αξιωματούχος με γνώση των συνομιλιών που μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ανέφερε ότι οι Αμερικανοί επέμειναν να εγκαταλείψει ο ουκρανικός στρατός το τμήμα της περιοχής Ντονμπάς, στα ανατολικά της χώρας, που συνεχίζει να ελέγχει και το οποίο οι Ρώσοι δεν έχουν καταφέρει να καταλάβουν σε τέσσερα χρόνια πολέμου. «Είναι αρκετά περίεργο που οι Αμερικανοί υιοθετούν τη θέση των Ρώσων στο θέμα αυτό», τόνισε ο εν λόγω αξιωματούχος.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση εάν υποκύψει στην πίεση για εγκατάλειψη του Ντονμπάς, όπως υπογραμμίζει έρευνα του Διεθνούς Ινστιτούτου Κοινωνιολογίας του Κιέβου, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, 72% των Ουκρανών είναι έτοιμοι να υποστηρίξουν μια συμφωνία που θα «πάγωνε» τη σημερινή γραμμή επαφής, αλλά το 75% απορρίπτει την παραχώρηση πρόσθετων εδαφών ή τη μείωση του ουκρανικού στρατού – δύο στοιχεία που περιείχε το αρχικό ειρηνευτικό σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ. Η ίδια δημοσκόπηση έδειξε ότι μόνο το 21% των Ουκρανών εμπιστεύεται την Ουάσιγκτον (πριν από ένα χρόνο, στο τέλος της διακυβέρνησης Μπάιντεν, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 41%), ενώ σε πτώση βρίσκεται και η εμπιστοσύνη τους στο ΝΑΤΟ.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ επισήμανε ότι η μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την ειρήνευση, ενώ κατά τα λοιπά επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί εν αναμονή ενημέρωσης της ρωσικής πλευράς από τις ΗΠΑ για τις διαβουλεύσεις του Βερολίνου.

Χθες το βράδυ, ο Ουκρανός πρόεδρος είχε διαβουλεύσεις στο Βερολίνο με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε. Η γερμανική καγκελαρία οργάνωσε δείπνο εργασίας με τη συμμετοχή, πλην των προαναφερθέντων ηγετών, της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, του γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και των ηγετών της Δανίας, της Ιταλίας, της Νορβηγίας, της Πολωνίας, της Ολλανδίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Στην κοινή ανακοίνωση που εκδόθηκε στη συνέχεια, οι ηγέτες των 10 ευρωπαϊκών χωρών πρότειναν να ηγηθούν μιας «πολυεθνικής δύναμης» στην Ουκρανία στο πλαίσιο των εγγυήσεων ασφαλείας.

Κατά τη γερμανική εφημερίδα Bild, Γερμανία και Ουκρανία συμφώνησαν σε ένα πρόγραμμα ολοκληρωμένης συνεργασίας στο πεδίο της παραγωγής οπλικών συστημάτων, που προβλέπει επίσης την ενσωμάτωση της ουκρανικής πολεμικής βιομηχανίας στην ευρωπαϊκή και τη συνεχή ανταλλαγή πληροφοριών για τις εξελίξεις στο πεδίο της μάχης.

Σύνοδος για το δάνειο

Μεθαύριο Πέμπτη θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε., όπου θα συζητηθεί το σχέδιο της Κομισιόν για κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας με αξιοποίηση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας. Χθες, η ρωσική κεντρική τράπεζα κατέθεσε αγωγή σε δικαστήριο της Μόσχας ζητώντας αποζημίωση 230 δισ. δολαρίων (όσο είναι το ύψος των δεσμευμένων κεφαλαίων) από το βελγικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα Euroclear, όπου βρίσκεται ο κύριος όγκος των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων.

Η κυβέρνηση του Βελγίου εξακολουθεί να αντιδρά στην πρόταση της Κομισιόν, καθώς φοβάται ότι θα κληθεί να καταβάλει υπέρογκες αποζημιώσεις στη Ρωσία εάν υπάρξουν σχετικές αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων. Αντιρρήσεις εκφράζουν επίσης Ιταλία, Βουλγαρία, Μάλτα, Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία. Η ομοφωνία δεν είναι αναγκαία για τη λήψη σχετικής απόφασης, μια και αρκεί η ενισχυμένη πλειοψηφία. Η εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε. Κάγια Κάλας ωστόσο εκτίμησε χθες ότι η λήψη απόφασης «γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη» όσο περνάει ο χρόνος. Το Σάββατο, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ενωσης αποφάσισαν το επ’ αόριστον «πάγωμα» των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.