Επτά κλινικές στην Ελλάδα έχουν λάβει το σπέρμα Δανού δότη που, σύμφωνα με μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα, φέρει γονίδιο που προκαλεί καρκινογενέσεις.

Οι Αρχές δεν απάντησαν σε αιτήματα για πρόσβαση σε πληροφορίες, επικαλούμενες ζητήματα νομικού απορρήτου.

Τον Νοέμβριο του 2020, Ελληνας γιατρός εξειδικευμένος στον παιδικό καρκίνο –οποίος μίλησε υπό το καθεστώς ανωνυμίας– είχε εντοπίσει τη μετάλλαξη TP53 σε τρία παιδιά μίας οικογένειας στην Ελλάδα, τα οποία είχαν όλα γεννηθεί μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης σε ελληνικές κλινικές, με σπέρμα από τον συγκεκριμένο δότη. Ενα από τα παιδιά έχει ήδη νοσήσει με καρκίνο.

Το 2023, ο ίδιος γιατρός είχε εντοπίσει και τέταρτο παιδί που είχε γεννηθεί από σπέρμα του ίδιου δότη, το οποίο επίσης φέρει τη μετάλλαξη.

197 παιδιά στην Ευρώπη

Ο δότης σπέρματος που, χωρίς να το γνωρίζει, έφερε μια γενετική μετάλλαξη η οποία αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, έχει αποκτήσει τουλάχιστον 197 παιδιά σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ορισμένα από τα παιδιά έχουν ήδη πεθάνει, ενώ μόνο μια μειονότητα όσων κληρονομούν τη μετάλλαξη θα αποφύγει να νοσήσει με καρκίνο κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος της Δανίας, που διέθεσε το σπέρμα παραδέχθηκε ότι το σπέρμα χρησιμοποιήθηκε για τη γέννηση υπερβολικά πολλών παιδιών σε ορισμένες χώρες.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από 14 δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, μεταξύ των οποίων και το BBC, στο πλαίσιο του Investigative Journalism Network της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ενωσης.

Το σπέρμα προερχόταν από έναν ανώνυμο άνδρα, ο οποίος πληρωνόταν για να δωρίζει υλικό όσο ήταν φοιτητής, ξεκινώντας το 2005. Το σπέρμα του χρησιμοποιήθηκε από γυναίκες επί περίπου 17 χρόνια.

Ο ίδιος είναι υγιής και είχε περάσει επιτυχώς τους ελέγχους αξιολόγησης δωρητών. Ωστόσο, το DNA σε ορισμένα από τα κύτταρά του είχε μεταλλαχθεί πριν από τη γέννησή του.

Η μετάλλαξη επηρέασε το γονίδιο TP53, το οποίο έχει κρίσιμο ρόλο στην αποτροπή του εκφυλισμού των κυττάρων σε καρκινικά.

Το μεγαλύτερο μέρος του σώματος του δότη δεν φέρει τη μεταλλαγμένη, επικίνδυνη μορφή του TP53, ωστόσο έως και το 20% του σπέρματός του την περιέχει.

Κάθε παιδί που συλλαμβάνεται από σπερματοζωάριο με τη μετάλλαξη θα φέρει το γενετικό ελάττωμα σε κάθε κύτταρο του οργανισμού του.