Σταύρος Παπαντωνίου

Θέμα χρόνου –ακόμη και κάποιων ωρών– είναι πλέον ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να επιχειρεί να βάλει τα κομμάτια του παζλ στη θέση τους.

Εφόσον ο Κωστής Χατζηδάκης οδεύει προς το Μέγαρο Μαξίμου, ο μεγάλος άγνωστος Χ είναι ο υπουργός Οικονομικών, θέση για την οποία «παίζουν» τα ονόματα των Πιερρακάκη, Σκυλακάκη, Κεραμέως, ενώ τελευταία έχει προστεθεί και η περίπτωση υπουργοποίησης κάποιου προσώπου εκτός πολιτικής.

Ερώτημα παραμένει και το Υποδομών, με ένα όνομα που ακούγεται να είναι αυτό του Θάνου Πλεύρη, καθώς ως νομικός ξέρει τα ζητήματα, ενώ χειρίστηκε με προσοχή το θέμα των Τεμπών.

Οι αλλαγές, πάντως, θεωρείται βέβαιο πως θα είναι πιο εκτεταμένες από παλαιότερους ανασχηματισμούς, καθώς και μόνο η –προδιαγεγραμμένη– μετακίνηση του Κωστή Χατζηδάκη στο Μαξίμου σε θέση αντιπροέδρου αποτελεί σημαντική ανακατάταξη, καθώς αλλάζει τις ισορροπίες στον στενό πυρήνα των άμεσων συνεργατών του πρωθυπουργού. Οπως έλεγαν οι παλαιότεροι, «ανασχηματισμός είναι μόνο όταν αλλάζει ο υπουργός Οικονομικών» και εν προκειμένω αυτό θα γίνει πράξη.

Δύο προτάσεις

Από εκεί και πέρα, σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι του πρωθυπουργού έχουν πέσει δύο προτάσεις, που θα ενισχύσουν τη λειτουργία του κυβερνητικού έργου και θα του προσδώσουν μεγαλύτερη πολιτικότητα.

• Η πρώτη μιλάει για τη δημιουργία μιας «κυβερνητικής επιτροπής» που θα αποτελείται από αμιγώς πολιτικά στελέχη, όπως ο Νίκος Δένδιας, ο Κωστής Χατζηδάκης, ο Γιώργος Γεραπετρίτης, ο Μάκης Βορίδης, ο Τάκης Θεοδωρικάκος, ο Κυριάκος Πιερρακάκης κ.ά., και θα συνεδριάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα για να βγάζει την «κυβερνητική γραμμή» αλλά και να λειτουργεί ως παρατηρητήριο των υπουργείων, με τους υπόλοιπους υπουργούς να καλούνται όταν ανακύπτει κρίση στον χώρο ευθύνης τους.
• Η έτερη πρόταση μιλάει για τη δημιουργία «κυβερνητικών κύκλων», δηλαδή την κοινή συνεδρίαση υπουργείων με συναφή αντικείμενα και την ίδια αποστολή: τον έλεγχο και τον συντονισμό των υπουργών που έχουν όμορες αρμοδιότητες. Ενας κύκλος θα είναι ο οικονομικός, όπου ανήκουν τα υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Εργασίας. Αλλος κύκλος μπορεί να είναι «το κράτος», στο οποίο ανήκουν τα υπουργεία Εσωτερικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υποδομών και Μεταφορών, άλλος κύκλος μπορεί να είναι «η καθημερινότητα», όπου ανήκουν τα υπουργεία Παιδείας, Υγείας και Οικογένειας, ενώ άλλος κύκλος είναι τα εξωτερικά, όπου αφορούν τα υπουργεία Εξωτερικών, Αμυνας και Μετανάστευσης.

Σε κάθε περίπτωση, όπως προελέχθη, αυτός ο ανασχηματισμός θα είναι πιο βαθύς από τους υπόλοιπους, καθώς δεν είναι μυστικό πως οι ανασχηματισμοί, μέχρι σήμερα, δεν είναι η αγαπημένη συνήθεια του Κυριάκου Μητσοτάκη, που επέλεγε μικρές αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα είτε όταν δεν ήταν ευχαριστημένος από κάποιον υπουργό είτε όταν υπήρχε κάποια κρίση –όπως οι ευρωεκλογές του 2024–, είτε από κάποιο γεγονός που έφθειρε την κυβέρνησή του, όπως ήταν οι πυρκαγιές του 2021 και σήμερα οι διαδηλώσεις για τα Τέμπη. Ας θυμηθούμε τι έκανε μέχρι σήμερα ο πρωθυπουργός.

Πρώτες κινήσεις

Ο πρώτος, πολύ ήπιος τότε, ανασχηματισμός του Κυριάκου Μητσοτάκη έγινε τον Ιανουάριο του 2021, που χαρακτηρίστηκε από την αποπομπή του Τάκη Θεοδωρικάκου από το υπουργείο Εσωτερικών και την αντικατάστασή του από τον Μάκη Βορίδη με αναπληρωτή τον Στέλιο Πέτσα, τη θέση του οποίου έλαβε τότε –για λίγο καιρό όπως αποδείχθηκε– ο Χρήστος Ταραντίλης. Επρόκειτο για έναν ανασχηματισμό που μάλλον έγινε για απλό φρεσκάρισμα, καθώς η κυβέρνηση ήταν τότε ακόμη με το πόδι κολλημένο στο γκάζι.

Οκτώ μήνες μετά όμως, τον Αύγουστο του 2021, ο πρωθυπουργός υπό το βάρος των μεγάλων πυρκαγιών σε όλη τη χώρα αποφασίζει να προχωρήσει σε πιο «κανονικές» αλλαγές. Το επίκεντρο τότε ήταν το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας που έγινε ξεχωριστό υπουργείο, αφού μέχρι τότε υπαγόταν ως υφυπουργείο στο Προστασίας του Πολίτη. Ο ανασχηματισμός όμως έγινε άνω-κάτω από τον ναύαρχο Αποστολάκη, που ενώ αρχικά είχε δεχθεί να πάει στη θέση του υπουργού Πολιτικής Προστασίας, τελικά απέρριψε την πρόταση Μητσοτάκη, με τον πρωθυπουργό να επιλέγει τελικά τον Ελληνοκύπριο Χρήστο Στυλιανίδη.

Νέα κυβέρνηση

Οι επόμενες αλλαγές θα γίνουν μετά τις νέες εθνικές εκλογές του 2023, αφού λίγο νωρίτερα ο Κώστας Καραμανλής είχε παραιτηθεί από υπουργός Υποδομών, την επομένη του δυστυχήματος των Τεμπών, και είχε αναλάβει υπουργός Υποδομών ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Μετά τις εκλογές του Ιουνίου οι αλλαγές είναι αρκετές, κάτι λογικό αφού είχε μεσολαβήσει η λαϊκή ετυμηγορία. Ο Παύλος Μαρινάκης αναλαμβάνει τη θέση του εκπροσώπου, που κατέχει μέχρι σήμερα, ενώ ο Μάκης Βορίδης μετακομίζει στο Μέγαρο Μαξίμου ως υπουργός Επικρατείας, ενώ μπαίνει στο σχήμα και ο Σταύρος Παπασταύρου. Ο Κωστής Χατζηδάκης αναλαμβάνει υπουργός Οικονομικών, το υπουργείο Εθνικής Αμυνας αναλαμβάνει ο Νίκος Δένδιας, το υπουργείο Εσωτερικών η Νίκη Κεραμέως, ενώ στο υπουργείο Παιδείας θα βρεθεί ο Κυριάκος Πιερρακάκης και στο Υγείας ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.

Συνεχείς ανακατατάξεις

Οπως συμβαίνει πάντα με τις δεύτερες τετραετίες τα λάθη διογκώνονται και η πίεση αυξάνεται, με αποτέλεσμα το πρώτο σχήμα μετά τις εκλογές του 2023 να έχει υποστεί πολλές αλλαγές που γίνονταν όμως κατά περίσταση. Μόλις ένα μήνα μετά τις εκλογές, τον Ιούλιο του 2023, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νότης Μηταράκης παραιτήθηκε καθώς εν μέσω πυρκαγιών έκανε διακοπές, με τη θέση του να παίρνει ο Γιάννης Οικονόμου. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους είχαμε μία ακόμη παραίτηση, του Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, μία εβδομάδα μετά τη δολοφονία του Αντώνη Καργιώτη. Ο πρωθυπουργός προχώρησε σε μικρές αλλαγές και τον Ιανουάριο του 2024 που είχαν ως επίκεντρο την επιστροφή του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στη θέση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, αντικαθιστώντας τον Γιάννη Οικονόμου. Παράλληλα, το υπουργείο Υγείας ανέλαβε ο Αδωνις Γεωργιάδης, μετακινούμενος από το υπουργείο Εργασίας, ενώ αναβαθμίστηκε και η Δόμνα Μηχαηλίδου πηγαίνοντας υπουργός Εργασίας. Τον Μάρτιο του 2024 είχαμε τις παραιτήσεις των Σταύρου Παπασταύρου και Γιάννη Μπρατάκου, χωρίς όμως να υπάρχουν ευρείες αλλαγές, καθώς η αντικατάστασή τους έγινε εσωτερικά.

Ενας από τους μεγαλύτερους μέχρι τώρα ανασχηματισμούς έγινε μετά τις ευρωεκλογές του 2024, όπου η Νέα Δημοκρατία έχασε σχεδόν 13 μονάδες, με τον πρωθυπουργό να αναγκάζεται να αλλάξει αρκετά πράγματα ώστε να δείξει πως έλαβε το μήνυμα. Συνολικά 11 νέα στελέχη μπήκαν στην κυβέρνηση, με βασικότερα τους Τάκη Θεοδωρικάκο, Νίκο Παναγιωτόπουλο και Κώστα Τσιάρα.