Στη μικρή μας χώρα έχουμε μοναδική ικανότητα να υπεραναλύουμε τον μικρόκοσμό μας, ενώ την ίδια ώρα συμπεριφερόμαστε ως φανατικοί αρνητές της διεθνούς πραγματικότητας. Έτσι, το τελευταίο διάστημα, έχουμε ξανά υπεραπλουστεύσεις γεγονότων που μας αφορούν άμεσα.

Στη διάσκεψη του Σαρμ Ελ Σέιχ για τη Γάζα, για παράδειγμα, η παρουσία Ελλάδας και Κύπρου ήταν επιτυχία που πρέπει να πιστωθεί στις δύο κυβερνήσεις. Την ίδια ώρα, όμως, μεγάλη ήταν η αναβάθμιση της Τουρκίας και του Ερντογάν, ο οποίος –με βάση το Reuters– έπαιξε κομβικό ρόλο για να πειστεί η Χαμάς να δεχθεί την εκεχειρία. Συνέβησαν, λοιπόν, και τα δύο και όχι μόνο το ένα από τα δύο όπως οι πλείστοι επιχειρούν να παρουσιάσουν.

Παρόμοια είναι η συζήτηση που ακολούθησε την ανάδειξη Τουφάν Ερχιουρμαν στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Από τη μια, η πλήρης απαξίωση: ότι δηλαδή όποιος και να εκλεγεί στα κατεχόμενα είναι υποχείριο της Άγκυρας και για μας δεν σημαίνει τίποτα. Από την άλλη, η πλήρης ικανοποίηση ότι βγήκε νικητής ένας γνήσιος υποστηριχτής της λύσης του Κυπριακού, άρα τα πάντα γίνονται πιο αισιόδοξα.

Όσες δόσεις αλήθειας και να έχουν οι δύο προσεγγίσεις, καμιά δεν ακτινογραφεί σωστά την πραγματικότητα. Η άποψη του ηγέτη των Τουρκοκυπρίων παίζει μεγάλο ρόλο, στο κλίμα και την ουσία πιθανόν διαπραγματεύσεων. Η οποία, σε ό,τι αφορά τον κ. Ερχιουρμαν είναι δημόσια διακηρυγμένη: θέλει τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, αλλά ταυτόχρονα ζητά από τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη να διασαφηνίσει τη θέση του για την πολιτική ισότητα, την αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στη λήψη αποφάσεων και την εκ περιτροπής προεδρία. Είναι πολύ διαφορετική αυτή η αφετηρία από εκείνη του κ. Τατάρ, που ήθελε, πρώτα ο ίδιος, τα δύο κράτη.

Ταυτόχρονα, όμως, πραγματικότητα είναι ότι ο κ. Ερχιουρμαν ηγείται ενός παράνομου μορφώματος όπου ζουν και δραστηριοποιούνται εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι. Στην εκλογική διαδικασία συμμετείχαν 142.000 από τους 220.000 ενήλικους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους, όλοι τουρκικής εθνικής καταγωγής, είτε Τουρκοκύπριοι είναι, είτε έποικοι. Όλοι, εξαρτώμενοι πλήρως από τον ομφάλιο λώρο που τους παρέχει η δική τους μητέρα πατρίδα, η Τουρκία. Ασφαλώς ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης αντιμετωπίζει την Τουρκία με ευγνωμοσύνη και σεβασμό. Όπως, σωστά, εμείς οι Έλληνες της Κύπρου αντιμετωπίζουμε την Ελλάδα, έχοντας απείρως μικρότερη εξάρτηση.

Η έκταση της νίκης Ερχιουρμαν, δείχνει ότι προσπάθεια επηρεασμού από τον Ταγίπ Ερντογάν δεν έγινε. Γι’ αυτό και πρέπει να εξετάσουμε τι σημαίνει όμως πρακτικά, αλλά και στο ευρύτερο πλαίσιο.

Πρακτικά, θα φανεί στην επόμενη πενταμερή για το Κυπριακό που αναμένεται πριν το τέλος του χρόνου. Πιθανότατα, αυτή θα σηματοδοτήσει την έναρξη ή τη σοβαρή προετοιμασία έναρξης μιας νέας διαπραγμάτευσης, πιθανότατα της τελευταίας που θα επιτρέπει το υφιστάμενο πλαίσιο. Αν όμως προεκτείνουμε το βλέμμα πέρα από τη μύτη μας, θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχει μια έντονη αλλαγή συμπεριφοράς από όλους, στο περιβάλλον γύρω από το Κυπριακό.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιουργούν μια αξιοπρόσεκτη κινητικότητα, με στόχο να ξεκλειδώσουν τα ενεργειακά της Ανατολικής Μεσογείου και να εξυπηρετήσουν την περιφερειακή συνεργασία και τα συμφέροντα αμερικανικών εταιρειών. Ένα δίκτυο ανθρώπων με πρόσβαση και επιρροή στον πρόεδρο Τραμπ ήδη «ακροβολίζονται» στην περιοχή, ο προσωπικός του φίλος και πρέσβης στην Άγκυρα Τομ Μπάρακ, η νέα πρέσβειρα στην Αθήνα Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, αλλά και ο συμπέθερός του, απεσταλμένος για την Αφρική Μασάντ Μπούλος.

Στην Τουρκία, η ρητορική παρουσιάζει δείγματα αλλαγής. Με αναφορές ξανά στην ενταξιακή της πορεία, αλλά και τοποθετήσεις πρωτόγνωρες, όπως εκείνη του Χακάν Φιντάν, απευθυνόμενος στην Ελλάδα, ότι «Εγώ δεν αποδέχομαι τα 12 μίλια, εσύ δεν αποδέχεσαι τα 6 μίλια, αυτά μπορούν να συζητηθούν». Δηλώσεις που δεν λύνουν κάποιο πρακτικό ζήτημα, δείχνουν όμως μια διαφορετική προσέγγιση από την άκρως απειλητική προηγούμενη, που πρέπει να καταγραφεί.

Όπως θα πρέπει να καταγραφεί η πρωτοβουλία για το σχήμα 5x5 του Έλληνα πρωθυπουργού, με βάση το οποίο Ελλάδα, Τουρκία, Αίγυπτος, Λιβύη και Κύπρος θα συζητήσουν, μεταξύ άλλων, την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Όσο και αν αυτή η πρόταση θα σκοντάψει πιθανότατα στην άρνηση της Τουρκίας για συμμετοχή της Κύπρου, το δεδομένο είναι ότι πλέον βρισκόμαστε στα σπάργανα μιας νέας κινητικότητας γύρω από την ενέργεια, τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό.

Αντί λοιπόν να ερίζουμε εάν ο Ερχιουρμαν είναι υποστηρικτής της λύσης ή πιόνι της Άγκυρας, καλά κάνουμε να εκμεταλλευθούμε σωστά τη νέα κατάσταση και να μην είμαστε ξανά απόντες. Για το καλό της πατρίδας μας και όχι για το όφελος της άποψης, ή της εκλογής μας.