Τον προσανατολισμό της για την μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ανακοίνωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο την δημιουργία ενός απλούστερου, πιο διαφανούς δημοσιονομικού πλαισίου, που θα προσφέρει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να έχουν μεγαλύτερη ιδιοκτησία των προσπαθειών τους στην πορεία για την μείωση του δημόσιου χρέους.

«Σχεδόν όλα τα κράτη μέλη έχουν παραβιάσει τους κανόνες κάποια στιγμή και οι κανόνες έχουν επίσης γίνει πολύ περίπλοκοι», δήλωσε από την πλευρά του o Βάλντις Ντομπρόβσκις, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής.

Όπως τόνισε σε συνέντευξη Τύπου ο Επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι, η πρόταση της Κομισιόν στοχεύει στην απομάκρυνση από μη ρεαλιστικές απαιτήσεις, όπως ο κανόνας για μείωση του χρέους ετησίως κατά 1/20. Ωστόσο, σύμφωνα με την επικοινωνία της Κομισιόν, οι τιμές αναφοράς για δημοσιονομικό έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ και αναλογία χρέους/ΑΕΠ στο 60% θα παραμείνουν αμετάβλητες – όπως προβλέπει η Συνθήκη της ΕΕ.

Τα βασικά στοιχεία της πρότασης της Κομισιόν

• Η υιοθέτηση εθνικών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών σχεδίων με ορίζοντα εφαρμογής τεσσάρων ετών, τα οποία θα προτείνονται από τα ίδια τα κράτη μέλη και θα έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα. Τα σχέδια θα προβλέπουν δημοσιονομικά μέτρα, μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις με βάση τις απαιτήσεις του κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου. Η έγκρισή τους θα πραγματοποιείται από το Συμβούλιο.
• Μία συγκεκριμένη πορεία καθαρών δαπανών για την κάθε χώρα με βάση το εθνικό χρέος, που θα πρέπει να συνάδει με τη σύγκλιση του χρέους σε συνετά επίπεδα και τη διατήρηση του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα. Οι χρονικές απαιτήσεις της δημοσιονομικής προσαρμογής θα εξαρτώνται από τις δημοσιονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει το κάθε κράτος μέλος. Τα κράτη μέλη με σημαντικό δημόσιο χρέος θα πρέπει να ολοκληρώνουν τη δημοσιονομική προσαρμογή εντός των τεσσάρων ετών που διαρκεί το εθνικό σχέδιο, ενώ εκείνα που αντιμετωπίζουν προκλήσεις μέτριου μεγέθους θα έχουν περιθώριο για ολοκλήρωση εντός 3 ετών μετά τον ορίζοντα του σχεδίου. Η Επιτροπή θα δημιουργήσει προτάσεις ως σημεία αναφοράς για την καθοδήγηση των εθνικών κυβερνήσεων.
• Επέκταση της περιόδου προσαρμογής έναντι δεσμεύσεων για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις έως και κατά 3 έτη. Το σύνολο των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων θα πρέπει να ενισχύουν την ανάπτυξη με βάση τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες (π.χ. πράσινη και ψηφιακή ανάπτυξη) και να υποστηρίζουν τη δημοσιονομική βιωσιμότητα.

Ως προς τα μέτρα επιβολής, τα κράτη μέλη θα είναι αντιμέτωπα με οικονομικές κυρώσεις και επιπτώσεις φήμης σε περίπτωση που παρεκκλίνουν από την πορεία που έχουν χαράξει από κοινού με την Επιτροπή. Οι αποκλίσεις από την πορεία των καθαρών δαπανών θα αποτελούν τη βάση για τις δράσεις επιβολής. Η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ) θα συνεχίσει να συνδέεται με το όριο του 3%.

Σύμφωνα με το αναθεωρημένο πλαίσιο, θα εξακολουθήσουν να ισχύουν ρήτρες διαφυγής για την αντιμετώπιση εξαιρετικών καταστάσεων στις οποίες τα κράτη δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στους όρους του Συμφώνου, όπως ήταν για παράδειγμα η πανδημία.