Βήματα προς την κατεύθυνση της υλοποίησης των διαστημικών της φιλοδοξιών κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση υποβάλλοντας δύο πρωτοβουλίες: πρόταση κανονισμού για ασφαλή διαστημική συνδεσιμότητα και κοινή ανακοίνωση για την προσέγγιση της ΕΕ σχετικά με τη διαχείριση της διαστημικής κυκλοφορίας.

Ο λόγος για μια σειρά από πρωτοβουλίες που, όπως σημειώνεται στην σχετική ανακοίνωση, πρόκειται να συμβάλουν στη διασφάλιση της αποδοτικότητας και της ασφάλειας των πόρων που ήδη διαθέτουν οι Ευρωπαίοι αλλά και στην ανάπτυξη ευρωπαϊκής διαστημικής τεχνολογίας αιχμής προς όφελος των ευρωπαϊκών οικονομιών.

«Λόγω των νέων προκλήσεων και του αυξημένου διεθνούς ανταγωνισμού, η διαστημική πολιτική της ΕΕ πρέπει να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται συνεχώς εάν θέλουμε να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε ελεύθερα τα οφέλη που αποφέρει το διάστημα», σημειώνει στην ιστοσελίδα της η Κομισιόν.

Ασφαλής διαστημική συνδεσιμότητα

Συγκεκριμένα διαστημική συνδεσιμότητα αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα για την ανθεκτικότητα της ΕΕ, και στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ένα φιλόδοξο σχέδιο για ένα ασφαλές διαστημικό σύστημα επικοινωνιών της ΕΕ, το οποίο:

• Θα διασφαλίσει την μακροπρόθεσμη διαθεσιμότητα αδιάκοπης πρόσβασης σε ασφαλείς και οικονομικά αποδοτικές υπηρεσίες δορυφορικών επικοινωνιών παγκοσμίως
• Θα υποστηρίξει την προστασία κρίσιμων υποδομών, την επιτήρηση, εξωτερικές δράσεις, τη διαχείριση κρίσεων και εφαρμογές ζωτικής σημασίας για την οικονομία, την ασφάλεια και την άμυνα των κρατών μελών
• Θα επιτρέψει στον ιδιωτικό τομέα την παροχή εμπορικών υπηρεσιών που μπορούν να διευκολύνουν την πρόσβαση σε προηγμένες, αξιόπιστες και ταχείες συνδέσεις για όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, ακόμα και στις νεκρές ζώνες για τις επικοινωνίες, διασφαλίζοντας συνοχή σε όλα τα κράτη μέλη

Πρόκειται για έναν από τους στόχους της προτεινόμενης ψηφιακής δεκαετίας 2030.

Το σύστημα θα παρέχει επίσης συνδεσιμότητα σε γεωγραφικές περιοχές στρατηγικού ενδιαφέροντος, όπως η Αφρική και η Αρκτική.

Τόσο οι ανάγκες των κυβερνητικών χρηστών όσο και οι λύσεις δορυφορικής επικοινωνίας αλλάζουν ταχύτατα. Το ασφαλές διαστημικό σύστημα επικοινωνιών της ΕΕ επιδιώκει να καλύψει αυτές τις αυξανόμενες και μεταβαλλόμενες ανάγκες, ενώ επίσης θα περιλαμβάνει τις πλέον πρόσφατες κβαντικές τεχνολογίες επικοινωνίας για ασφαλή κρυπτογράφηση. Θα βασίζεται στην ανάπτυξη καινοτόμων και ανατρεπτικών τεχνολογιών και στην αξιοποίηση του οικοσυστήματος του προγράμματος «Νέο Διάστημα».

Το συνολικό κόστος υπολογίζεται σε 6 δισ. ευρώ. Η συνεισφορά της Ένωσης στο πρόγραμμα από το 2022 έως το 2027 ανέρχεται σε 2,4 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές. Η χρηματοδότηση θα προέλθει από διάφορες πηγές του δημόσιου τομέα [προϋπολογισμός της ΕΕ, συνεισφορές των κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ΕΟΔ)] και από επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα.

Διαχείριση της διαστημικής κυκλοφορίας

Με την εκθετική αύξηση του αριθμού των δορυφόρων σε τροχιά λόγω των νέων εξελίξεων σε σχέση με τους επαναχρησιμοποιήσιμους εκτοξευτές, τους μικρούς δορυφόρους και τις ιδιωτικές πρωτοβουλίες στο διάστημα, η ανθεκτικότητα και η ασφάλεια των διαστημικών πόρων της ΕΕ και των κρατών μελών διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο, σημειώνει στην σχετική ανακοίνωσή της η Κομισιόν, που βάζει τώρα στόχο την ανάπτυξη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών, τόσο επιχειρησιακών όσο και νομοθετικών, για την προώθηση της ασφαλούς, προστατευμένης και βιώσιμης χρήσης του διαστήματος.

Η προσέγγιση της ΕΕ επικεντρώνεται σε τέσσερα στοιχεία:

• Αξιολόγηση των μη στρατιωτικών και στρατιωτικών απαιτήσεων και επιπτώσεων της διαχείρισης της διαστημικής κυκλοφορίας για την ΕΕ
• Ενίσχυση της τεχνολογικής ικανότητας για την αναγνώριση και τον εντοπισμό διαστημικών σκαφών και διαστημικών υπολειμμάτων
• Θέσπιση του κατάλληλου κανονιστικού και νομοθετικού πλαισίου
• Σύναψη διεθνών συμπράξεων για τη διαχείριση της διαστημικής κυκλοφορίας και τη συνεργασία σε πολυμερές επίπεδο

«…η ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα εξαρτάται από την ασφαλή, προστατευμένη και αυτόνομη πρόσβαση στο διάστημα», σχολίασε από την πλευρά του ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Ζοζέπ Μπορέλ.

«Οι νέες υποδομές συνδεσιμότητας θα μας προσφέρουν πρόσβαση υψηλής ταχύτητας στο διαδίκτυο, θα χρησιμεύσουν ως εφεδρεία των υφιστάμενων διαδικτυακών υποδομών μας, θα αυξήσουν την ανθεκτικότητά μας και την κυβερνοασφάλεια και θα παράσχουν συνδεσιμότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Αφρική. Θα είναι ένα πραγματικά πανευρωπαϊκό σχέδιο που θα επιτρέψει στις πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις μας και στην Ευρώπη στο σύνολό της να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της τεχνολογικής καινοτομίας», σημείωσε από την πλευρά του ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν.